10.2011 – “Farmacja szpitalna w systemie ochrony zdrowia w Polsce na tle Europy i świata.”

październik 2011, nr 62/40 online

 

FARMACJA SZPITALNA

 

W SYSTEMIE OCHRONY ZDROWIA W POLSCE

 

NA TLE EUROPY I ŚWIATA

 

   Zjazd Krajowy zobowiązał Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia wszelkich możliwych działań mających na celu podniesienie roli apteki szpitalnej i nadania odpowiedniej rangi pracy farmaceuty szpitalnego, aby nasz zawód zyskał na uznaniu, znalazł należne mu miejsce w strukturach szpitala i cieszył się podobnym szacunkiem, jak w większości krajów świata.

   Niestety polityka prowadzona przez resort zdrowia nie wychodzi naprzeciw – zdawałoby się – oczywistym postulatom Samorządu, zgłaszanym wiele razy przy każdej nadarzającej się okazji. Doprowadzono bowiem w przeciągu ostatnich trzech lat do likwidacji około 45 aptek szpitalnych. Wbrew oczekiwaniom powstałe w ten sposób „oszczędności” nie zmieniły finansowej sytuacji szpitali.

   Jedyny efekt, jaki działanie to przyniosło, to obniżenie poziomu udzielanych świadczeń w zakresie farmakoterapii. Brak fachowej kontroli nad lekiem w szpitalu, sporządzanie leków recepturowych, a szczególnie specjalistycznych np. cytostatyków, preparatów do żywienia w niedostosowanych do tego pomieszczeniach, często przez osoby zawodowo do tego nieprzygotowane może skutkować niebezpiecznymi konsekwencjami dla pacjenta.

   Uważam, że obserwowane  tendencje, ograniczające rolę i znaczenie apteki  szpitalnej, a tym samym dezawuujące pracę farmaceutów szpitalnych, medycznych pracowników działalności podstawowej szpitala, odbywają się ze szkodą dla pacjentów i tym samym budzą nasz wielki niepokój.    

   Stanowisko Samorządu Aptekarskiego było i jest w tym zakresie niezmienne – jest bowiem niedopuszczalne, aby prawidłowe udzielanie świadczeń zdrowotnych odbywało się bez współudziału funkcjonującej na terenie szpitala apteki. Środowisko aptekarzy szpitalnych ma nieodparte wrażenie, że funkcjonowanie apteki szpitalnej stanowi jedynie zbędny balast i obciążenie dla funkcjonowania szpitala, a decydentom brakuje jedynie odwagi do całkowitego usunięcia aptek ze struktur organizacyjnych szpitala. Co ciekawe, innym krajom gdzie nieporównywalnie lepiej funkcjonują usługi farmaceutyczne, opłaca się inwestować w farmację, doceniane są efekty dotyczące zagwarantowania bezpieczeństwa farmakoterapii w szpitalu, u nas natomiast apteka zdaje się być się niepotrzebna.

   Miejsce farmaceutów szpitalnych w systemie podnoszenia jakości w opiece zdrowotnej jest bezdyskusyjne. Nikt w krajach ,,starej” UE nie kwestionuje ich niezastąpionego wkładu w procesie zwiększenia bezpieczeństwa leczenia oraz redukowania występowania błędów medycznych. U nas nagminnie występujące  braki kadrowe wynikają z niedowartościowania tego stanowiska pracy.

   Oto kilka niepokojących faktów z ostatnich kilku lat:
■ Apteki szpitalne są likwidowane (wg GIF 45 w ciągu 3 lat);
■ W funkcjonujących aptekach brak etatów dla farmaceutów, często jest to jeden lub dwa etaty w szpitalu kilkuset łóżkowym.
■ Jak wiele więc z usług farmaceuta  jest w stanie zrealizować w tej sytuacji? Najczęściej jedynie tę podstawową – zakupić leki zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych i wydać na oddziały. Apteka więc jako placówka ochrony zdrowia ze specjalistami od leków, mająca wspierać lekarzy w udzielaniu pełnych świadczeń zdrowotnych, sprowadzona zostaje jedynie do działalności dystrybucyjnej.
■ Nie uregulowana od lat dokuczliwa sprawa wyrobów medycznych, mimo ustawicznych prób Samorządu zmierzających do uporządkowania i podania wykazu tych wyrobów medycznych, które obligatoryjnie powinna prowadzić apteka szpitalna. Dziś rzeczywistość wygląda tak że jedna apteka ma narzucone odgórnie wszystko włącznie ze sprzętem, druga trochę, trzecia – nic.
■ Odsuwane są w czasie terminy dostosowania i wyposażenia pomieszczeń apteki szpitalnej do określonych wymogów, tak więc często brak jest warunków do realizacji wszystkich usług farmaceutycznych.
■ Dokuczliwe są braki leków w lecznictwie zamkniętym. Samorząd Aptekarski domaga się zdecydowanych działań nakazujących producentom leków w Polsce, a zwłaszcza leków produkowanych przez jednego producenta, powiadamianie Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji z wyprzedzeniem np. 3 miesięcznym o planach zaprzestania produkcji, tak by można było wcześniej zorganizować alternatywne zaopatrzenie szpitali w niezbędne leki. Potrzebny jest czas na wynegocjowanie cen, trzeba bowiem pamiętać, że niesie to za sobą również skutki finansowe: leki z importu są droższe czasem dwu- i trzykrotnie, a nie słychać jakoś by płatnik zmienił finansowanie usług z tego powodu, nie mówiąc już o terminach oczekiwania na decyzje Ministerstwa. To tylko niektóre bolączki z codziennej pracy farmaceuty w szpitalu.

 

   Tych kilka przykładów pozostaje w jawnej sprzeczności z prawie wszystkimi oświadczeniami (a było ich 75) wypracowanymi na podstawie trwającego 3 lata przeglądu opisującego charakter i zakres praktyki farmacji szpitalnej na całym świecie, zaprezentowanych podczas Światowego Kongresu Farmacji w sierpniu 2008 r.

 

■ Nadrzędnym celem farmaceutów szpitalnych jest optymalizacja efektów terapeutycznych uzyskiwanych przez pacjenta poprzez rozsądne, bezpieczne, skuteczne, właściwe i efektywne kosztowo stosowania leków.

■ Głównym farmaceutą/kierownikiem apteki powinien być doświadczony farmaceuta odpowiedzialny za koordynację rozsądnego, bezpiecznego, skutecznego, właściwego i kosztowo efektywnego stosowania leków w szpitalu.

■ Farmaceuci szpitalni powinni być członkami komitetów farmaceutycznych i terapeutycznych, aby mogli nadzorować całą politykę lekową i procedury zarządzania lekami w szpitalu, łącznie z lekami off-label oraz poddawanymi badaniom klinicznym.

■ Farmaceuci szpitalni powinni odpowiadać za przechowywanie, przygotowywanie, wydawanie i dystrybucję leków poddawanych badaniom klinicznym.

■ Farmaceuci szpitalni powinni być źródłem informacji o wszelkich sprawach dotyczących stosowania leków.
■ Farmaceuci szpitalni powinni być integralnymi uczestnikami obchodów lekarskich, by wspomagać proces podejmowania decyzji terapeutycznych i doradzać w zakresie spraw związanych z farmacją kliniczną oraz bezpieczeństwem pacjenta.
■ Interwencje kliniczne farmaceutów powinny być dokumentowane w historii choroby pacjenta. Powinny być poddawane regularnej analizie w celu poprawy jakości i bezpieczeństwa farmakoterapii.
■ Wszystkie recepty powinny być przeglądane, interpretowane i uprawomocniane przez farmaceutę przed dyspensowaniem leku i jego podaniem pacjentowi.
■ Farmaceuci powinni mieć dostęp do pełnej historii choroby pacjenta.
■ Farmaceuci szpitalni powinni zapewniać odpowiednie ukierunkowanie i szkolenie pielęgniarek, lekarzy i innego personelu szpitalnego w zakresie spraw związanych ze stosowaniem leków, z wykorzystaniem zaleceń najlepszej praktyki.
■ Należy stworzyć i utrzymywać system raportowania działań niepożądanych leków, monitorować go i podejmować niezbędne działania dla zminimalizowania zauważonych zagrożeń.
■ Należy stworzyć i utrzymywać system raportowania błędów w stosowaniu leków.
We wszystkich działaniach związanych ze stosowaniem leków w szpitalu należy przestrzegać pięciu następujących zasad: właściwy pacjent, właściwy lek, właściwa dawka, właściwa droga podania i właściwy czas podania.

To tylko niektóre z 75 oświadczeń.

   Gdyby tak miało być należy zapytać:
■ kto udzieli rzetelnej informacji o lekach?
■ kto będzie sprawował nadzór nad RS, doborem w nim leków bezpiecznych, o udowodnionej skuteczności a nie tylko mocno reklamowanych?
■ kto dopilnuje by pacjent nie otrzymał leków wstrzymanych, wycofanych, przeterminowanych?
■ kto lek sporządzi?
■ kto sprawdzi zarejestrowane wskazania do zastosowania leku?
■ kto weźmie odpowiedzialność materialną za ogromne kwoty wydawane na zakup leków?
■ kto będzie monitorował działania niepożądane leków?
■ kto będzie monitorował zużycie?
■ kto będzie prowadził ewidencję produktów leczniczych, zgłaszał do przetargów, sprawdzał dokumentację?
■ kto dopilnuje, by leki się nie marnowały?

 

Czy nikogo nie interesują koszty terapii, oraz jej bezpieczeństwo?
Czy nikogo nie interesuje coraz wyższy procent popełnianych błędów?

 

   Niski prestiż farmaceutów szpitalnych w Polsce to efekt wieloletnich zaniedbań, przy jednoczesnym celowym pomniejszaniu roli aptekarza w systemie ochrony zdrowia. Ze szpitali odeszło wielu farmaceutów, z wielu powodów, w szpitalnych aptekach zostali już tylko najwięksi pasjonaci. Od wielu lat Naczelna Rada Aptekarska podejmuje  bardzo intensywne działania by to zmienić. Organizujemy specjalne konferencje dla dyrektorów szpitali, lekarzy i farmaceutów, opiniujemy projekty aktów prawnych, bierzemy aktywny udział w pracach komisji sejmowych, walczymy o wyższe zarobki. Domagamy się także respektowania przepisów które już istnieją.

   Czasem wiele zależy od determinacji samego kierownika apteki szpitalnej, jeśli znajdzie w dyrektorze partnera do rozmowy. Rola apteki szpitalnej nie jest doceniana nie tylko przez wielu dyrektorów szpitali. W ogóle nie uświadamiają jej sobie organy założycielskie placówek medycznych czy nawet Narodowy Fundusz Zdrowia, który przy zawieraniu kontraktów z ZOZ-ami powinien wymagać także świadczenia usługi farmaceutycznej odpowiedniej jakości i gwarantującej bezpieczeństwo terapii pacjenta.

   Naczelna Rada Aptekarska podjęła trud dotarcia do wszystkich organów założycielskich – Starostów, Marszałków, Wojewodów, Ministra Zdrowia, NFZ i innych władz, wystosowała również apel, w którym przedstawiła zadania farmaceuty szpitalnego w systemie.

 

   W minionym okresie Departament Farmacji Szpitalnej zorganizował wiele konferencji i spotkań:

styczeń 2005 – dwudniowe spotkanie Prezesów oraz przedstawicieli komisji aptek szpitalnych każdej Okręgowej Izby Aptekarskiej (OIA), poświęcone problematyce aptek  szpitalnych;
czerwiec 2006 – spotkanie dyskusyjne na temat współpracy lekarzy i farmaceutów w szpitalu w świetle zapisów ustawy Prawo farmaceutyczne, w którym uczestniczyli dyrektorzy ds. lecznictwa, lekarze i farmaceuci;
październik 2006 – dwudniowa konferencja pt. „Apteka w szpitalu, magazyn leków, czy coś więcej” dla dyrektorów szpitali w Polsce z udziałem przewodniczących komisji aptek szpitalnych każdej OIA. Cel to pogłębienie wiedzy uczestników dotyczącej ustawowych zadań apteki szpitalnej, jej wkładu (przy odpowiedniej obsadzie kadrowej) na rzecz podnoszenia jakości świadczonych usług, bezpieczeństwa pacjenta, a także racjonalizacji farmakoterapii w oddziałach szpitalnych.
maj-lipiec 2007 – cykl konferencji pt. „Apteka w szpitalu – niewykorzystane możliwości” dla dyrektorów szpitali oraz kierowników aptek szpitalnych, które odbyły się na terenie każdej OIA w Polsce. Celem konferencji było przedstawienie możliwości, jakie daje zaangażowanie farmaceuty szpitalnego w tworzenie i realizację procedur bezpiecznej farmakoterapii tak, aby przy ograniczonych możliwościach finansowych szpitala osiągane były maksymalnie korzystne efekty dla pacjenta. Wykazanie na przykładzie konkretnego szpitala, iż oszczędności nie należy szukać w likwidacji etatów farmaceutycznych, a wręcz przeciwnie – poprzez umożliwienie farmaceucie wykonywania swojego zawodu, współpracę z przedstawicielami innych zawodów medycznych, udaje się uzyskać wymierne korzyści zarówno finansowe jak i terapeutyczne.
Przeprowadzenie jednodniowych szkoleń dla wszystkich OIA na temat roli  i odpowiedzialności kierownika apteki przy udzielaniu zamówień publicznych.
Zorganizowanie z inicjatywy koordynatora, kolejnych Ogólnopolskich Konferencji tym razem dla lekarzy i farmaceutów – Bezpieczna farmakoterapia w szpitalu.

 

   Opracowanie i wygłoszenie wykładów:

 

grudzień 2009  –  Prowadzenie panelu zawodowego – „Ryzyka farmakoterapii, rola lekarza i farmaceuty” oraz wygłoszenie wykładu pt. „Choroby Infekcyjne”

 
    W Polsce kształcenie lekarzy i farmaceutów, zdobywanie dalszych umiejętności po dyplomie, a w konsekwencji praca, są realizowane osobno, niezależnie od siebie. A przecież farmaceuta w codziennej pracy w szpitalu powinien wspierać lekarza w doborze skutecznej, bezpiecznej i uzasadnionej kosztowo terapii, mając inne zadania do wykonania, inne uprawnienia i kompetencje zawodowe.

 

   Departament Farmacji Szpitalnej aktywnie uczestniczy we wszystkich konsultacjach społecznych dotyczących opiniowania projektów nowotworzonych lub nowelizowanych ustaw i rozporządzeń dotyczących lecznictwa zamkniętego. Opracowano propozycje zapisów do projektów Rozporządzeń Ministra Zdrowia:  
        
■ w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenie zakładu opieki zdrowotnej;
■ w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki  zdrowotnej;
■ w sprawie zmiany rozporządzenia dotyczącego zasad wynagradzania pracowników publicznych zoz-ów;
■ w sprawie kwalifikacji członków zespołu kontroli zakażeń szpitalnych;
■ w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych;
■ w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami;
■ w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej;

 

   Opracowano stanowiska Naczelnej Rady Aptekarskiej dotyczące projektów ustaw:

 – o zakładach opieki zdrowotnej (zoz-ach)
 – o sieci szpitali
 – o działalności leczniczej
 – o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
 – o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
 – o szczególnych uprawnieniach pracowników zoz-ów
 – o akredytacji w ochronie zdrowia
 – o konsultantach krajowych i wojewódzkich w ochronie zdrowia
 – przepisy wprowadzające ustawy z zakresu ochrony zdrowia
 – o pracownikach zoz-ów
 – o systemie informacji w ochronie zdrowia
 – Prawo badań klinicznych produktów leczniczych i produktów leczniczych weterynaryjnych
 – Prawo farmaceutyczne

 

 

   Koordynator Departamentu Farmacji Szpitalnej NRA brał również aktywny udział w konferencjach o tematyce związanej z farmakoterapia w szpitalu:
•    maj 2005 – Ogólnopolska Konferencja „Jakość w opiece zdrowotnej – bezpieczny pacjent” zorganizowana przez Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia” wygłoszony wykład pt. „Rola farmaceuty szpitalnego w procesie podnoszenia jakości w opiece zdrowotnej – bezpieczna farmakoterapia”.
•    Ogólnopolska konferencja organizowana przez IMS Poland Ltd. „Szpital i Jego Apteka”
•    październik 2005 – wykład pt. „Apteka Szpitalna – jej miejsce w strukturze organizacyjnej szpitala”.
•    październik 2006 – wykład pt. „Gospodarka lekiem w szpitalu”.
•    maj 2006 – zaprezentowanie pracy „Farmaceuta w systemie opieki zdrowotnej” na  Ogólnopolskiej Konferencji „Jakość w opiece zdrowotnej”
•    czerwiec 2009 – IV Konferencja Rynku Zdrowia – Leki w Polsce – zaproszenie w charakterze dyskutanta za stołem  prezydialnym
•    wrzesień 2009 – Konferencja Polskiego Towarzystwa Prawa Medycznego, wygłoszenie wykładu  pt. „Prawa farmaceuty w systemie ochrony zdrowia w Polsce”
•    listopad  2009 – Konferencja z cyklu – Technologie informatyczne w medycynie, wygłoszenie wykładu pt. „Apteka szpitalna w realiach niepublicznego zoz-u i szpitala prywatnego”

 

   Szukamy również wsparcia u kolegów w Europie. W 2005 roku Polska została zaproszona do członkowstwa w Europejskim Stowarzyszeniu Farmaceutów Szpitalnych  (EAHP – European Association of  Hospital  Pharmacists). Do zadań Stowarzyszenie należy m.in.:

■ wyznaczenie wspólnej doktryny farmacji szpitalnej jako dziedziny farmacji;
■ wzmocnienie pozycji i roli farmaceuty szpitalnego;
■ zabieganie o interesy farmaceuty szpitalnego poprzez kraje członkowskie w Unii Europejskiej.

   Aktywnie uczestniczymy w pracach Stowarzyszenia, mamy „swoich ludzi” w jego organach, publikujemy artykuły w czasopismach Stowarzyszenia, uczestniczymy w corocznych spotkaniach jako pełnoprawny członek EAHP.

 

   Na poziomie krajowym Departament nawiązał i kontynuuje współpracę z Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego biorąc udział w realizacji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia „Chrońmy antybiotyki” w ramach programu polityki zdrowotnej Ministerstwa Zdrowia. Celem tego Programu jest wypracowanie międzysektorowego mechanizmu walki z antybiotykoopornością i monitorowania zużycia antybiotyków.

   Aktualnie toczą się prace legislacyjne do których zgłosiliśmy swoje propozycje zapisów:
  

   1. Ustawa o badaniach klinicznych.
   Analizując przesłany projekt resortu zdrowia, oraz rozwiązania zawarte w tym projekcie ma się nieodparte wrażenie, że jedynymi podmiotami uprawnionymi z racji wykształcenia i zakresu wykonywanych zadań do prowadzenia badań klinicznych nad produktem leczniczym są lekarze, którzy gwarantują posiadanym wykształceniem nie tylko zapewnienie prawidłowego przebiegu leczenia badanym produktem leczniczym, ale również bezpieczeństwo i stosowną jego jakość, są także gwarantami prawidłowego przechowywania leków, gwarantują również prawidłowy obrót tym produktem w trakcie realizacji badania klinicznego. Za niedopuszczalne Samorząd uważa oddanie badanego produktu leczniczego w inne ręce niż farmaceuty, który z racji posiadania odpowiednich kwalifikacji powołany jest do świadczenia usług farmaceutycznych. Eksperyment z udziałem ludzi (czym jest badanie kliniczne produktu leczniczego) musi być wykonywany zgodnie z wymogami Dobrej Praktyki Klinicznej, gdzie w sposób jasny i czytelny są sprecyzowane zarówno obowiązki badacza jak i sponsora, którzy zobowiązani są do zaangażowania do przeprowadzenia badania klinicznego osób posiadających odpowiednie kwalifikacje, a więc w tym również farmaceuty.

    Niestety zarówno komisje etyczne, badacze jak i sponsorzy nie dostrzegają tego wymogu lub nie chcą go dostrzec. A przecież jedyną osobą wśród zawodów medycznych posiadających wymagane kwalifikacje jest farmaceuta. Często czynności należne farmaceucie wykonują osoby do tego nie uprawnione, co może zaważyć na jakości badania jak i na wynikach.

    Nie zapisanie w ustawie wprost roli farmaceuty i apteki skutkować może tym, iż leki przechowywane będą często w warunkach nieodpowiednich, przygotowywane i wydawane przez osoby do tego nieuprawnione.

   2. W załączniku nr. 5 do Rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w pkt. 4  zatytułowanym „Żywienie pozajelitowe w warunkach domowych” proponujemy  zapis:

   Wprowadzenie powyższej poprawki jest związane z koniecznością dostosowania przepisów niniejszego Rozporządzenia do już obowiązujących przepisów ustawy Prawo Farmaceutyczne, co zagwarantuje pacjentowi produkt żywieniowy o właściwej jakości.

 

   Sporządzanie preparatów do żywienia pozajelitowego i dojelitowego jest zdefiniowaną ustawowo usługą farmaceutyczną,  wykonywaną w aptece szpitalnej, w ściśle określonych odrębnym aktem prawnym warunkach. Niedopuszczalnym jest przygotowywanie preparatów żywieniowych w warunkach domowych przez osoby do tego nieuprawnione  np. przez samych pacjentów.

 

   Pomimo więc, że preparat do żywienia dojelitowego i pozajelitowego może zostać podany w domu pacjenta, jego sporządzanie musi pozostać w rękach osoby do tego uprawnionej tj. farmaceuty i musi być dokonywane w miejscu do tego właściwym tj. aptece szpitalnej.

 

   Aktualnie żywienie domowe wzbudza uzasadniony niepokój o jakość i bezpieczeństwo tych świadczeń. Temat stał się wręcz medialny, wzbudza wiele emocji i dyskusji, wplątany jest również wątek finansowy, a przecież w prosty, jasny sposób można go zakończyć, zamieszczając zapis proponowany przez Samorząd Naczelny.

   Po wejściu w życie nowych ustaw o działalności leczniczej i o refundacji pojawiają się wypowiedzi na temat zapisów tych ustaw, np. wypowiedź Pana Mariusza Kondrata w Serwisie Prawo i Zdrowie pt. „Apteka szpitalna a dział farmacji szpitalnej w świetle ustawy o działalności leczniczej oraz ustawy o refundacji leków” w której autor w związku z uchyleniem ustępu 3 art. 87 Prawo farmaceutyczne i uchyleniem w całości ustawy o Zoz-ach sformułował kuriozalny wniosek, iż szpitale zostały zwolnione z konieczności prowadzenia apteki szpitalnej – wystarczy dział  farmacji.

 

   Oczywiście wybrał z całości zapisów ten, który najbardziej Mu się spodobał. Nie zacytował brzmienia art. 87 Prawo Farmaceutyczne w ustępie 1 pkt. 2 , ani ust. 2a z których jasno wynika, iż tylko apteka szpitalna świadczy wszystkie usługi farmaceutyczne, wykonywanie których inne obowiązujące akty prawne powierzają jedynie aptece szpitalnej.

 

   Zdumiewająca jest również wypowiedź Pana Andrzeja Sośnierza, który nie tak dawno będąc gościem „naszej” konferencji mówił, iż liczy na większy udział farmaceutów w systemie ochrony zdrowia – teraz proponuje szukać starym obyczajem oszczędności w szpitalach kosztem etatów farmaceutycznych .

 

   A przecież właśnie ten Pan powinien mieć dane mówiące o tym, że właściwe gospodarowanie lekami to wymierne oszczędności i wyższa jakość udzielanych przez szpital świadczeń zdrowotnych.

   Ostatnio pojawiły się na rynku usług medycznych podmioty oferujące tak naprawdę zarządzanie finansami szpitala, nazywając to obsługą administracyjną procesu doboru i zakupu leków stosowanych w szpitalu.

 

   Podstawowym pytaniem pozostaje w jakim stopniu firma zewnętrzna będzie mogła i umiała przy świadczeniu usług doradczych nawiązać współpracę z personelem medycznym szpitala oraz apteką. Opracowując bowiem strategię działania w zakresie polityki finansowo-rzeczowej szpitala, stosuje rozwiązania schematyczne: proponuje przeprowadzanie procedur zakupowych w oparciu o rachunek ekonomiczny, bez odnoszenia się do wskazań terapeutycznych czy zmieniających się dynamicznie metod leczenia.

 

   Przeprowadzane przez nią procedury zakupowe (często łącznie dla kilku szpitali) powodują szereg trudności zarówno natury prawnej jak i praktycznej dla danego szpitala. Dotyczy to m.in. konieczności dostosowania procedur terapeutycznych poszczególnych jednostek do pewnego ustalonego schematu, jednakowe produkty lecznicze czy wyroby medyczne, ujednolicenie treści umów, nie zawsze chroniących w odpowiedni sposób interes prawny szpitala i gwarantujących „elastyczność” asortymentowo-jakościową przy ich realizacji.

 

   Należy wyraźnie zaznaczyć, że Dyrektor Szpitala ponosi osobistą, indywidualną odpowiedzialność administracyjną i cywilną za działania firmy zewnętrznej. Nie jest w świetle obowiązujących przepisów jako zarządzający szpitalem, w żadnej mierze z tej odpowiedzialności zwolniony.

   Podejmowane działania Departamentu Farmacji Szpitalnej w ostatnich kilku latach przyczyniły się niewątpliwie do wzrostu prestiżu naszego zawodu, czego dowodem może być zwiększone zainteresowanie pracą w szpitalu, jak również powstawanie nowoczesnych aptek szpitalnych mogących realizować wszystkie usługi farmaceutyczne.

 

   Środowisko farmaceutów szpitalnych jest bardziej świadome swoich praw, zintegrowane, mamy swoją stronę inte rnetową służącą aktualnymi informacjami i pomocą w rozwiązywaniu codziennych problemów.

   Aktualnie obowiązujące przepisy prawne nie do końca są zadawalające, brak jest politycznej woli do bardziej precyzyjnego uregulowania wielu kwestii. Wiele zostało zrobione, ale też wiele jest do zrobienia. Należy mieć nadzieję, że nasze dokonania nie zostaną zaprzepaszczone i będą inspiracją do dalszej pracy na rzecz ciągłego podnoszenia rangi zawodu farmaceuty szpitalnego.