Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Lifestyle

Poradnictwo żywieniowe i dietetyczne w praktyce aptecznej. Jak rozmawiać z pacjentem z nadmierną masą ciała?

dr hab. Maciej Bilek, prof. URAutordr hab. Maciej Bilek, prof. UR
25/05/2021
Poradnictwo żywieniowe i dietetyczne w praktyce aptecznej. Jak rozmawiać z pacjentem z nadmierną masą ciała?

fot. Canva.com

Dlaczego nadwagi i otyłości to dwa różne pojęcia?

Oczywiście ani nadwaga, ani otyłość nie są dla naszego organizmu zdrowe, wręcz odwrotnie, są bardzo niekorzystne, niemniej jednak należy te dwa pojęcia od siebie odróżniać i nieco inaczej rozmawiać z pacjentami u których występuje chwilowa nadwaga, a inaczej – z tymi u których obserwujemy otyłość. Pamiętajmy, że tylko przewlekle trwająca otyłość stanowi zagrożenie zdrowia i życia poprzez swoje powikłania, nadwaga tymczasem może występować okresowo, w rozmaitych stanach fizjologicznych, czy porach roku i nie stwarza bezpośredniego ryzyka zdrowotnego. Trudno więc wymieniać te dwa pojęcia razem, obok siebie.

Jakie są skutki nadwagi oraz otyłości?

Tylko długotrwałe zwiększenie się liczby lub/i objętości adipocytów (komórek tłuszczowych) jest przyczyną zaburzeń zarówno metabolicznych (hiperinsulinemia, hipercholesterolemia), jak i hormonalnych, ze zmniejszeniem poziomu testosteronu u mężczyzn, zwiększeniem poziomu testosteronu u kobiet, zwiększeniem poziomu estradiolu i estriolu u obu płci, upośledzeniem wydzielania hormonu wzrostu i wzmożoną czynnością glukokortykoidową nadnerczy.

Otyłość zwiększa ryzyko wystąpienia wielu chorób: cukrzycy typu 2, kamicy żółciowej, astmy, chorób układu sercowo-naczyniowego (np. miażdżycy, niewydolności krążenia, nadciśnienia tętniczego, zawałów, zaburzeń krzepnięcia), choroby zwyrodnieniowej stawów i kręgosłupa, nowotworów (jelita grubego, trzonu macicy, sutka, prostaty), zapalenia trzustki, zespołu bezdechu w czasie snu, wreszcie zaburzeń owulacji.

Swoje powikłania może mieć także i nadwaga. Jednak w związku z mniejszym stopniem nagromadzenia tkanki tłuszczowej nie są one aż tak nasilone. Dobrym przykładem mogą być tutaj choroby nerek: u pacjentów z nadwagą ryzyko przewlekłej choroby nerek jest większe o 40%, zaś z otyłością aż o 83% w stosunku do osób z prawidłową masą ciała.

Czy “walka z nadwagą” może być szkodliwa?

Pojęcie nadwagi i otyłości należy stanowczo od siebie odróżniać, a z pomocą przychodzi powszechnie znany w medycynie i farmacji rachunek strat i korzyści. „Walka z nadwagą” u bardzo wielu pacjentów może skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, tak poprzez zastosowanie samego „odchudzania” w postaci szkodliwej diety redukcyjnej, która mocno rozchwieje metabolizm, jak i w psychice, pojawi się bowiem narzucony brak samoakceptacji i kompleksy. A rozwiązania tych problemów pacjenci często lubią szukać w… lodówce! W konsekwencji okazuje się, że „walką z nadwagą” wpędzamy pacjenta w poważne problemy i większą szkodę dla organizmu przynosi próba obniżenia masy ciała, aniżeli sama nadwaga!

Jak zatem farmaceuta w prostych słowach powinien rozróżnić nadwagę i otyłość w rozmowach z pacjentami? Pojawiające się nadwaga powinna być sygnałem wyłącznie do zmiany nawyków żywieniowych i zwiększenie aktywności fizycznej, które unormują poziom tkanki tłuszczowej. Warto to słowo podkreślić: unormują! Otyłość natomiast faktycznie – trzeba traktować bardzo poważnie i celowo obniżać masę ciała. Nie używajmy jednak nawet i w tym kontekście powszechnie wypowiadanego słowa „walka”, bowiem jak wiemy – w walce są ofiary, i to prawie zawsze po obydwu stronach!

Jak rozmawiać z pacjentami o nadwadze i otyłości?

Zarówno nadwaga, jak i otyłość to dla wielu pacjentów ogromy problem, przede wszystkim psychiczny. Brak samoakceptacji, kompleksy i ciągły medialny szum „walki z nadwagą i otyłością” budują wokół pacjenta mur, spoza którego koniecznie chce wyjść, jednak albo brakuje mu odwagi i samozaparcia, albo robi to nieskutecznie i… niebezpiecznie. To właśnie dlatego farmaceuta rozmawiający z taką osobą, często jako pierwszy przedstawiciel ochrony zdrowia, musi być bodaj najbardziej ostrożny, gdyż porady których będzie udzielać muszą mieć charakter ogólny, edukacyjny, łatwo zatem zrozumiały.

Jednocześnie musimy mieć świadomość, że to właśnie farmaceuta jest w większości wypadków jedyną osobą, która może zasygnalizować pacjentowi nadmierną masę ciała. Wyzwanie to nie wymaga wielkiej wiedzy z zakresu nauk o żywności i żywieniu, ale przede wszystkim – taktu, empatii, kultury osobistej. Często tego wszystkiego niestety brakuje, a wymuszone „odchudzanie”, jak wspomnieliśmy, staje się pasmem niszczących zdrowie błędów.

Zacznijmy więc od samego początku i odpowiedzmy na pytanie, dlaczego problem nadwagi i otyłości stał się udziałem już ponad 60% dorosłych Polaków? Jak rozpocząć rozmowę na ten temat, unikając powszechnie powtarzanych banałów?

Czytaj także: Otyłość – choroba nierozumiana.

Strona 2 z 5
Poprzedni123...5Następny
Tagi: bromatologiadietadietetykanadwaga i otyłośćżywienie człowieka
UdostępnijPodziel się
dr hab. Maciej Bilek, prof. UR

dr hab. Maciej Bilek, prof. UR

Maciej Bilek – magister farmacji, doktor nauk farmaceutycznych, doktor habilitowany nauk leśnych. Temu nietypowemu połączeniu patronują przodkowie: ojciec Jerzy – farmaceuta, dziadek Mieczysław – docent doktor medycyny oraz prapradziadek Jan Nepomucen i praprapradziadek Józef – leśniczowie. Autor ponad stu publikacji naukowych, poświęconych m.in. chemizmowi, toksykologii i przetwórstwu soku brzozowego, fitochemii leśnych roślin leczniczych, zanieczyszczeniom wód studziennych, właściwościom żywieniowym płynnych środków spożywczych oraz owoców i warzyw. Autor blisko sześciuset (w tym ponad stu dla „Aptekarza Polskiego”) artykułów popularno-naukowych, dotyczących m.in. historii farmacji i medycyny, receptury aptecznej, zielarstwa i ziołolecznictwa, chemii i toksykologii żywności oraz chorób zakaźnych. Autor kilkunastu książek na temat dziejów prowincjonalnych aptek i historii farmacji w południowej Polsce. Pracownik naukowy Uniwersytetu Rzeszowskiego, wykładowca przedmiotów związanych m.in. z dietetyką, żywnością funkcjonalną, suplementami diety, surowcami leśnymi, analizą instrumentalną i zielarstwem. Najważniejszym jednak terenem działalności jest zabawa z dziećmi – Mieczysławem i Felicją.

Powiązane artykuły

Kompendium fitoterapii w zapobieganiu, leczeniu i łagodzeniu objawów przeziębienia

Kompendium fitoterapii przy przeziębieniu
Autormgr farm. Joanna Bileki1 others

Jakie leki ziołowe stosować i polecać na przeziębienie w oparciu o zasady nowoczesnego ziołolecznictwa?

Czytaj więcej

Współczesna terapia cukrzycy. Co mówią najnowsze zalecenia?

Współczesna terapia cukrzycy. Co mówią najnowsze zalecenia?
Autormgr farm. Karolina Wotlińska-Pełka

Nowe leki inkretynowe i flozyny przynoszą pacjentom z cukrzycą nadzieję na dłuższe życie w zdrowiu.

Czytaj więcej
Następny wpis
W onkologii nie ma czasu do stracenia: „Time To Act. Nie pozwólmy, by Covid-19 zatrzymał walkę z rakiem”

W onkologii nie ma czasu do stracenia: „Time To Act. Nie pozwólmy, by Covid-19 zatrzymał walkę z rakiem”

Przeczytaj również

Cztery nowe prekursory kategorii 1

Cztery nowe prekursory kategorii 1

Trwa dyskusja o kształceniu farmaceutów w zakresie opieki farmaceutycznej

Trwa dyskusja o kształceniu farmaceutów w zakresie opieki farmaceutycznej

Minister Zdrowia w sprawie dostępności leków Atenolol i Hydroxychloroquine Adamed

Minister Zdrowia w sprawie dostępności leków Atenolol i Hydroxychloroquine Adamed

Rak prostaty: rozwiązania i rekomendacje działań

Rak prostaty: rozwiązania i rekomendacje działań

SNOMED International i EDQM podejmą współpracę przy opracowaniu map terminologii medycznej

SNOMED International i EDQM podejmą współpracę przy opracowaniu map terminologii medycznej

Facebook

  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 196 (174e)
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Trendy
  • Farmacja szpitalna
  • Aptekarz Polski

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Jak pomóc Ukrainie?
SPRAWDŹ
Jak pomóc Ukrainie?
SPRAWDŹ
Ta strona używa plików cookies. Pozostając na tej stronie zgadzasz się na ich użycie. ☒ Zgadzam się