Aktualne metody leczenia bielactwa nabytego
Terapia bielactwa nabytego uwzględnia metody farmakologiczne i niefarmakologiczne. Współczesne opcje terapeutyczne określa się jako terapie o umiarkowanej skuteczności [3]. Leczenie prowadzone jest pod kontrolą lekarską. Głównym celem terapii jest uzyskanie stabilizacji procesu chorobowego, a następnie stymulacja melanocytów, aby uzyskać ponowną pigmentację w obrębie odbarwionych części ciała. O zadowalającym rezultacie terapii można mówić wtedy, gdy osiągnięta zostaje repigmentacja na poziomie 50-70% [5]. Warto mieć jednak na uwadze, że u ok. 65% chorych w ciągu roku stwierdza się nawroty w ogniskach, w których wcześniej uzyskano całkowitą lub częściową repigmentację [1]. Leczenie jest dobierane indywidualnie, a pod rozwagę bierze się kryteria takie jak [2,3,5]:
- wiek,
- czas trwania choroby,
- aktywność choroby,
- dynamika procesu chorobowego,
- typ kliniczny choroby,
- rozległość zmian depigmentacyjnych,
- choroby towarzyszące,
- przeciwwskazania dla danej terapii,
- zgoda pacjenta na określoną terapię.
Ogólnoustrojowa terapia farmakologiczna
Terapia ogólna jest aktualnie bardzo rzadko stosowaną metodą leczenia bielactwa nabytego. Ogólnoustrojowe podanie glikokortykosteroidów (minipulsy doustne) jest zarezerwowane dla leczenia aktywnych, szybko postępujących zmian chorobowych w celu zatrzymania progresji choroby [2]. Ich skuteczność jest wątpliwa, a ryzyko wystąpienia działań niepożądanych podczas długotrwałego stosowania jest na tyle wysokie, że w wielu sytuacjach wyklucza wykorzystanie tej formy terapii [1].
Miejscowa terapia farmakologiczna
Leczenie miejscowe jest zalecane, gdy plamy bielacze obejmują mniej niż 20% powierzchni ciała. Lekami pierwszego wyboru są glikokortykosteroidy (GKS) oraz inhibitory kalcyneuryny. Miejscowe GKS wpływają na immunomodulację i pobudzają melanocyty do wytwarzania barwnika w obrębie odbarwionych plam. Jednakże w związku z ich dużym potencjałem do generowania działań niepożądanych, rekomenduje się stosowanie ich na niewielką powierzchnię skóry. Repigmentacja ognisk chorobowych następuje szybko, ale zwykle jest krótkotrwała. Inhibitory kalcyneuryny (takrolimus, pimekrolimus) są alternatywą dla GKS (również u dzieci) i mogą być stosowane nawet na skórę twarzy. Leczy się nimi zmiany zajmujące poniżej 3% powierzchni skóry [5].
Warto zwrócić uwagę, że farmakologiczne metody leczenia opierają się na zastosowaniu leków off-label, czyli poza wskazaniami wynikającymi z Charakterystyki Produktu Leczniczego [3].
Fototerapia
Jeśli powierzchnia zmieniona chorobowo zajmuje więcej niż 20% i leczenie miejscowe nie przyniesie pożądanych rezultatów, korzysta się z możliwości fototerapii [5]. Aktualnie częściej niż PUVA wybierana jest wąskopasmowa terapia UVB, która jest mniej fototoksyczna i bezpieczna dla dzieci, kobiet w ciąży oraz kobiet karmiących [1]. Satysfakcjonujące efekty uzyskuje się na ogół po 6-miesięcznej terapii, natomiast po 9 miesiącach efektywnego leczenia można zauważyć pełną repigmentację [5].
Laseroterapia
Ten sposób leczenia bielactwa nabytego opiera się na wykorzystaniu lasera excimerowego emitującego światło o długości 308 nm. Laser ten jest efektywny wobec ograniczonych i stabilnych ognisk, szczególnie na obszarze twarzy. Barierami w powszechnym stosowaniu tego rodzaju leczenia jest wysoka cena, ograniczony dostęp do technologii oraz skuteczność tylko w przypadku niewielkich zmian [5].
Leczenie chirurgiczne
Interwencja chirurgiczna jest możliwa, jeśli przebieg choroby u pacjenta w ciągu ostatniego roku była stabilny, a inne sposoby terapii zawiodły. Istotą tej metody jest przeszczep melanocytów do plam bielaczych. Już pojedyncze ognisko melanocytów, które się przyjmie, jest w stanie zainicjować proces powtórnej pigmentacji [5].
Depigmentacja zdrowej skóry
Strategia depigmentacji wykorzystywana jest, gdy odbarwione zmiany sięgają łącznie co najmniej 50% powierzchni skóry. W celu odbarwienia stosuje się eter monobenzylowy hydrochinonu, który niszczy prawidłowe komórki pigmentowe. Pierwsze efekty widoczne są po ok. 4 tygodniach, a cała terapia może trwać 2 lata. Takie rozwiązanie jest jednak obarczone dużym prawdopodobieństwem wystąpienia uporczywych działań niepożądanych, jednocześnie jest przeciwwskazane u dzieci [5].
Czytaj także: Źródła wiedzy o kosmetykach.