Koncyliacja lekowa i przeglądy lekowe
Pacjenci posiadają niewielką wiedzę w zakresie stosowanej u nich farmakoterapii. Często nie potrafią właściwie powtórzyć nazwy danego preparatu, mają również problem z określeniem przyjmowanej dawki. Lekarze – z uwagi na ograniczony czas wizyty – mają trudności z wyegzekwowaniem od pacjentów szczegółowej listy przyjmowanych przez nich preparatów. A pacjenci z uwagi na stres związany z hospitalizacją, nie są w stanie przekazać wyczerpujących informacji.
Farmaceuta przeprowadzający proces koncyliacji lekowej może odciążyć lekarza, poświęcić pacjentowi więcej czasu i uzyskać szczegółowe informacje. Przed wdrożeniem procesu warto przypomnieć poszczególne etapy koncyliacji lekowej.
Koncyliacja lekowa powinna być wykonana podczas:
• przyjęcia do szpitala,
• wypisu ze Szpitalnego Oddziału Ratunkowego,
• transferu między oddziałami, blokiem operacyjnym,
• wizyty w POZ,
• zmianie zespołu terapeutycznego.
Proces koncyliacji umożliwia zidentyfikowanie niezamierzonych rozbieżności lekowych u 3,4% do 98,2% pacjentów. Może uchronić przed interakcjami, działaniami niepożądanymi i polipragmazją. [1]
Etapy koncyliacji lekowej według WHO
Etap 1. Uzyskanie Najlepszej Informacji o Lekach (Best Possible Medication History). Etap ten polega na zebraniu przez wykwalifikowanego pracownika listy leków przyjmowanych przez pacjenta. Lista powinna zawierać:
• leki na receptę, zalecanych przez lekarza,
• leki na receptę, nie zlecone przez lekarza,
• leki i preparaty OTC bez recepty,
• przyjmowane substancje psychoaktywne,
• leki przyjmowane doraźnie.
Lista ta powinna być wyczerpująca i obszerna, powinna być zakończona w ciągu 24 godzin.
Etap 2. Weryfikacja. Uzyskane informacje powinny być zweryfikowane z więcej niż jednym źródłem. Jako źródło weryfikacji można stosować:
• rozmowę z pacjentem i jego rodziną,
• opakowania po lekach,
• listę leków przyniesioną przez pacjenta,
• dokumentację medyczną,
• karty hospitalizacji.
Informacje, jakie powinny się znaleźć na liście leków to:
• nazwa leku (handlowa i międzynarodowa),
• dawka leku,
• częstotliwość stosowania (dawkowanie),
• droga podania leku.
Etap 3. Wykrywanie rozbieżności. W zależności od czasu, w jakim uda się ustalić BPHM wyróżniamy dwa modele procesu:
• model proaktywny, w którym listę udaje się ustalić przed zaordynowaniem leków na oddziale,
• model retrospektywny w przypadku braku możliwości sporządzenia BPMH przed zleceniem leków na oddziale. W takiej sytuacji należy sporządzić BPMH po przeprowadzeniu ordynacji leków na oddziale.
Etap 4. Przekazanie informacji. W momencie wypisu ze szpitala pacjent powinien otrzymać BPMDP (Best Possible Medication Discharge Plan), czyli Najlepszą Informację o Lekach po Wypisie.