Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Aktualności

Sok z żurawiny jako roślinny produkt leczniczy!

dr hab. Maciej Bilek, prof. URAutordr hab. Maciej Bilek, prof. UR
27/03/2023
Sok z żurawiny jako roślinny produkt leczniczy!

fot. Canva.com

W Polsce póki co nie mamy soku z żurawiny w jakości produktu leczniczego. Jednak kilka dni temu Europejska Agencja Leków opublikowała monografię „Owoc żurawiny wielkoowocowej”. Zobaczmy zatem jak musiałaby wyglądać ulotka takiego leku!

W artykule „Roślinne produkty lecznicze w terapii schorzeń skóry i drobnych ran” przedstawiliśmy zasady funkcjonowania nowoczesnego ziołolecznictwa, opartego o kategorię roślinnych produktów leczniczych. Treść ulotek do tych leków powinny stanowić tzw. monografie zielarskie Europejskiej Agencji Leków (EMA, European Medicines Agency). Ten publicznie dostępny zbiór (link) jest stale aktualizowany, wzbogacany o najnowsze wyniki badań naukowych, doniesienia kliniczne i raporty instytucji zajmujących się bezpieczeństwem stosowania produktów leczniczych. Pojawiają się zatem ciągle nowe, zmodyfikowane wersje monografii zielarskich, ale do bardzo rzadkich sytuacji należy opublikowanie całkowicie nowej monografii. I oto właśnie, 21 lutego 2023, ukazała się po raz pierwszy monografia owocu żurawiny wielkoowocowej, oczywiście wraz z fascynującym, blisko stustronicowym raportem z oceny.

O ile branża zielarska zdecydowałaby się – na co gorąco liczymy – na wprowadzanie do obrotu soku z żurawiny w jakości roślinnego produktu leczniczego byłby to doprawdy lek wyjątkowy! Rejestrowany będzie jako tradycyjny roślinny produkt leczniczy. Tytuł mówi co prawda o owocu, ale tak naprawdę monografia dotyczy soku (DER 1:0,6-0,9), który można uznać za stworzony wręcz na typowe kobiece problemy… Wyjątkowe jest podejście EMA do opisywanego przetworu roślinnego, bowiem przypisano mu dwa wskazania terapeutyczne, dotyczące zarówno leczenia  jak i zapobiegania. Pierwsze to: „łagodzenie objawów słabo nasilonych, nawracających infekcji dolnych dróg moczowych, takich jak pieczenie podczas oddawania moczu i/lub częste oddawanie moczu u kobiet, po wykluczeniu przez lekarza poważniejszych schorzeń”. Podkreślmy te nieczęsto spotykane w monografiach EMA słowa: „po wykluczeniu przez lekarza poważniejszych schorzeń”. Wielokrotnie wspominaliśmy już, że priorytetem EMA w budowaniu nowoczesnego ziołolecznictwa jest przede wszystkim bezpieczeństwo pacjentów, nie zaś chęć promowana „ziółek na wszelkie dolegliwości”! Drugie wskazanie terapeutyczne jest powiązane z pierwszym: „zapobieganie nawracającym niepowikłanym zakażeniom dolnych dróg moczowych u kobiet po wykluczeniu przez lekarza poważniejszych schorzeń”.

Oczywiście poza wskazaniami terapeutycznymi, EMA określiła także dawkowanie, wyłącznie dla pacjentek powyżej 18 roku życia. Dla wskazania pierwszego to 50-60 ml soku 2-4 razy dziennie z zastrzeżeniem, że o ile objawy nie ustąpią w ciągu 4 dni należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Dla drugiego wskazania dawkowanie to 30 ml 1 raz dziennie, bez ograniczeń czasowych. Mówimy cały czas o produkcie leczniczym, którego bezpieczeństwo stosowania jest szczegółowo opisane. To dlatego właśnie ulotka produktu leczniczego z sokiem żurawinowym zawierać będzie liczne ostrzeżenia. Przeciwwskazaniem do stosowania jest nadwrażliwość na żurawinę wielkoowocową, natomiast pacjentki z zaburzeniami czynności nerek, u których występują nawracające infekcje dróg moczowych, wymagają nadzoru lekarskiego.

Podkreślmy w sposób szczególny, że mówimy tutaj o produkcie leczniczym, któremu przypisano najwyższe standardy bezpieczeństwa. Nie dziwmy się zatem, że w treści ulotki odnajdziemy informacje dotyczące nie tylko przeciwwskazań, ale także środków ostrożności, interakcji z innymi lekami oraz działań niepożądanych:

  • jest niezalecany u kobiet w ciąży, gdyż objawy ze strony dolnych róg moczowych w tej grupie pacjentek wymagają konsultacji lekarskiej;
  • sok z żurawiny zawiera duże ilości szczawianów, które mogą przyczynić się do zwiększonego ryzyka tworzenia się kamieni nerkowych (u osób predyspozycją);
  • w przypadku nasilenia się objawów lub wystąpienia gorączki, dyzurii, dolegliwości skurczowych dróg moczowych lub krwi w moczu należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą;
  • sok z żurawiny może nasilać działanie warfaryny, należy unikać jednoczesnego stosowania;
  • sok z żurawiny może obniżać stężenia takrolimusu, należy unikać jednoczesnego stosowania;
  • działaniami niepożądanymi mogą być zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności, biegunka, niestrawność) oraz pokrzywka i wysypka.

Monografia Cranberry expressed juice

Wspominaliśmy już na łamach „Aptekarza Polskiego”, że za imponujący wizerunek nowoczesnego ziołolecznictwa odpowiada nie tylko EMA, ale także EDQM (European Directorate for the Quality of Medicines & HealthCare), czyli Europejski Dyrektoriat Jakości Leków i Ochrony Zdrowia. To instytucja opracowująca „Farmakopeę Europejską”, publikowaną następnie w „Farmakopei Polskiej”. EDQM w formie monografii farmakopealnych tworzy najwyższe kryteria oceny jakości surowców zielarskich i ich przetworów, EMA zaś przypisuje im racjonalne, oparte na faktach wskazania terapeutyczne i tworzy monografie. W opisanej powyżej monografii owocu żurawiny wielkoowocowej EMA zastrzega, że brak jest kryteriów oceny jakości tego surowca w „Farmakopei Europejskiej”. Owszem, ale sytuacja ta niedługo już się zmieni! Niedawno bowiem Komisja Farmakopei Europejskiej wprowadziła do programu prac monografię zatytułowaną „Cranberry expressed juice”, „Canneberge (jus d’expression de la)”. Wkrótce powinna zostać opublikowana jako projekt w kwartalniku „PharmEuropa” o czym z radością poinformujemy Czytelników „Aptekarza Polskiego”! To właśnie te dwie monografie, osadzone w ustawodawstwie Unii Europejskiej, dadzą podstawę do funkcjonowania na rynku farmaceutycznym roślinnych produktów leczniczych z sokiem z żurawiny. Dzięki monografii EMA wiemy już, jak go stosować, dzięki monografii farmakopealnej z kolei uzyskamy wspólnotowe wytyczne dotyczące sposobów badania i gwarantowania skuteczności!

Vaccinii macrocarpi fructus
Źródło: EMA
Tagi: EDQMfarmakognozjafitoterapialek roślinnyleki ziołowemonografia EMAziołolecznictwożurawina
UdostępnijPodziel się

Chcesz otrzymywać powiadomienia o najważniejszych aktualnościach?

WYŁĄCZ
dr hab. Maciej Bilek, prof. UR

dr hab. Maciej Bilek, prof. UR

Maciej Bilek – magister farmacji, doktor nauk farmaceutycznych, doktor habilitowany nauk leśnych. Temu nietypowemu połączeniu patronują przodkowie: ojciec Jerzy – farmaceuta, dziadek Mieczysław – docent doktor medycyny oraz prapradziadek Jan Nepomucen i praprapradziadek Józef – leśniczowie. Autor ponad stu publikacji naukowych, poświęconych m.in. chemizmowi, toksykologii i przetwórstwu soku brzozowego, fitochemii leśnych roślin leczniczych, zanieczyszczeniom wód studziennych, właściwościom żywieniowym płynnych środków spożywczych oraz owoców i warzyw. Autor ponad dziewięciuset (w tym ponad dwustu dla „Aptekarza Polskiego”) artykułów popularno-naukowych, dotyczących m.in. historii farmacji i medycyny, receptury aptecznej, zielarstwa i ziołolecznictwa, chemii i toksykologii żywności oraz chorób zakaźnych. Autor kilkunastu książek na temat dziejów prowincjonalnych aptek i historii farmacji w południowej Polsce. Pracownik naukowy Uniwersytetu Rzeszowskiego, wykładowca przedmiotów związanych m.in. z dietetyką, żywnością funkcjonalną, suplementami diety, surowcami leśnymi, analizą instrumentalną i zielarstwem. Najważniejszym jednak terenem działalności jest zabawa z dziećmi – Mieczysławem i Felicją.

Powiązane artykuły

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 2

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 2
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

W przedostatnim odcinku cyklu „Z receptariuszami dookoła świata” omawiamy receptariusz szpitalny z prowincji Nowa Szkocja. Pokazuje nam on znakomicie charakter...

Czytaj więcejDetails

I Śląski Kongres Medyczny, Bielsko – Biała 25.04.2025 – 26.04.2025

I Śląski Kongres Medyczny
AutorInformacja prasowa

W dniach 25-26.04.2025 w Bielsku Białej w filii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, odbył się Pierwszy Śląski Kongres Medyczny. Wydarzenie miało charakter...

Czytaj więcejDetails
Następny wpis
27 lutego - Dzień Wiedzy o Anosmii

27 lutego - Dzień Wiedzy o Anosmii

Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego

Przeczytaj również

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 2

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 2

I Śląski Kongres Medyczny

I Śląski Kongres Medyczny, Bielsko – Biała 25.04.2025 – 26.04.2025

Czy sezon infekcyjny już za nami?

Czy sezon infekcyjny już za nami? – podsumowanie epidemiologiczne 2024/2025

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 1

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 1

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 223 (201e)

Znajdź nas na Facebooku!

Subskrybuj powiadomienia

Nie przegap nowych wpisów - zapisz się na powiadomienia!

Zapisz się na powiadomienia
  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu i Polityka Prywatności
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu Serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aptekarz Polski
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 223 (201e)
  • Akademia Aptekarza Polskiego – szkolenie [punkty edukacyjne]
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Receptura
  • Trendy
  • Prawo
  • Farmacja szpitalna
  • WIDEO
  • Podcasty
  • WYWIADY
  • Opinie ekspertów

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Ta strona korzysta z plików cookies. Kontynuując korzystanie z tej witryny, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Zapoznaj się z naszą Regulaminem serwisu i Polityką Prywatności.