– Rola i zadania opieki farmaceutycznej będą ewoluować wraz z rozwojem technologii, potrzebami systemu. Zmienia się też odbiór apteki – do tej pory była centrum dystrybucyjnym, teraz apteka to lokalne centrum zdrowotne – mówił Michał Byliniak, wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, podczas 3. Kongresu „Zdrowie Polaków”.
Rola i zadania opieki farmaceutycznej będą ewoluować
– Potrzeby systemowe są przeogromne. Co farmaceuta może do niego wnieść? Interwencję farmaceuty możemy podzielić na 3 obszary. Pierwszy z nich to zwiększenie dostępności do usług, świadczeń. Drugi obszar to profilaktyka, wczesne wykrywanie chorób przewlekłych, wspierania pacjentów w obszarze zapobiegania zachorowaniom czy to ostrym czy przewlekłym. Najbardziej wybrzmiewający – trzeci obszar – mamy w tej chwili zaanonsowany pilotaż przeglądów lekowych, czyli sztandarowego serwisu usługi opieki farmaceutycznej. Jego celem jest poprawa bezpieczeństwa przyjmowanych leków, czyli wyeliminowanie błędów oraz poprawa skuteczności ich stosowania – wskazywał Michał Byliniak.
– Opieka farmaceutyczna ma wartość. Rola opieki farmaceutycznej będzie ewoluować wraz z rozwojem technologii, potrzebami systemu. Apteka ma być dla pacjenta miejscem, do którego przychodzi on rozwiązać swój problem, bądź zapytać, co ma zarobić.
– Ta dodatkowa usługa – szczepień w aptece – zmienia odbiór apteki jako miejsca. Do tej pory było to centrum dystrybucyjne, teraz apteka to lokalne centrum zdrowotne. Powoli zaczynamy przechodzić w tę rolę wspierania pacjentów w rozwiązywaniu ich ogólnych problemów lekowych – dodał Michał Byliniak.
Opieka farmaceutyczna powinna łączyć, a nie dzielić
– Potrzebne jest wsparcie kolejnych uczestników systemu, czyli farmaceutów, aby pacjent otrzymał jak najlepszą informację i zostały zabezpieczone jego potrzeby. Opieka farmaceutyczna powinna łączyć, a nie dzielić. Jest to integralny system, powinna w dialogu połączyć przedstawicieli i wszystkich wykonawców tych elementów – mówiła dr n. farm. Anna Kowalczuk, dyrektor Narodowego Instytutu Leków.
– Opieka farmaceutyczna to proces, w którym farmaceuci muszą udowodnić, że rolę wspomagająca są w stanie pełnić, a lekarze muszą zauważyć, że istnieje korzyść, jeśli chodzi o ich codzienną pracę – powiedział prof. Marcin Czech.
– Pacjent w opiece farmaceutycznej otrzyma dodatkową wartość, której nie przynosił mu lekarz. Dlaczego? Bo lekarz może nie mieć na to czasu. Farmaceuta uzupełni działania lekarza. Apteka już dzisiaj – w dobie pandemii – wspomaga akcję szczepień. Wszyscy mają nadzieję, że dzięki temu system będzie działał lepiej. Kluczowa jest sprawa dobrej komunikacji w momencie, kiedy będzie trzeba przekazać lekarzowi, że dany pacjent ma jakąś potrzebę zdrowotną, że zachodzi interakcja lekowa, że pacjent przyjmuje za dużo leków, czy ma źle kontrolowaną chorobę przewlekłą. Przepływ informacji w tym trójkącie lekarz-pacjent-farmaceuta będzie absolutnie kluczowy – kontynuował prof. Czech.
Opieka farmaceutyczna jest koniecznością
– Mierzymy się z trudną sytuacją starzejącego się społeczeństwa, wielochorobowości, przyjmowania dużej ilości leków. Zapytaliśmy pacjentów, czy byliby taką opieką zainteresowani i ponad 83% odpowiedziało, że bardzo chętnie z niej by skorzystało. Opieka farmaceutyczna z naszej perspektywy jest ważnym elementem budowania postaw pacjentów o charakterze empowerment, czyli pacjenta zaangażowanego w utrzymanie siebie w zdrowiu, pacjenta wyedukowanego, troszczącego się o swoje zdrowie. Opieka, która jest skupiona na potrzebach pacjenta, to przede wszystkim taka, która jest dostępna na wszystkich poziomach opieki, zarówno w aptece, w placówkach POZ, szpitalu czy domu pacjenta. Ważne jest, aby ta opieka była prowadzona we współpracy z lekarzem czy z pielęgniarką w formule dialogu – mówiła Magdalena Kołodziej, prezes Fundacji My Pacjenci, odpowiadając na pytanie, jakie są oczekiwania pacjentów.
– Opieka farmaceutyczna musi być dostępna. Żeby była dostępna, musi być w jakiś sposób informowana. Apteki ją prowadzące winny mieć możliwość poinformowania pacjentów o takiej usłudze. Wykorzystanie potencjału jaki jest w aptekach, w sytuacji kiedy są duże problemy kadrowe w systemie ochrony zdrowia, jest koniecznością – uzupełnił Stanisław Maćkowiak, prezes Federacji Pacjentów Polskich.
– Jakimi obszarami powinniśmy się zająć? Pierwszym elementem jest tzw. nadzór kliniczny, poprawa standaryzacji w opiece farmaceutycznej, monitorowanie działań niepożądanych, czyli pharmacovigilance. Apteki powinny brać czynny udział w monitorowaniu zdarzeń niepożądanych. Bardzo ważnym elementem jest dokumentacja medyczna, do której farmaceuci powinni mieć dostęp. Również poziomy dostępności – w aptece pracują nie tylko farmaceuci, ale także technicy farmaceutyczni i ten podział trzeba jasno określić – wskazywał dr n. farm. Piotr Merks.