Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Receptura

Nalewki w recepturze i nie tylko

mgr farm. Barbara Pandyra-KowalskaAutormgr farm. Barbara Pandyra-Kowalska
31/01/2022
Nalewki w recepturze i nie tylko

fot. Canva.com

Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak wielu farmaceutów wpisało się w historię świata poprzez swoje wynalazki, działalność czy zabawne powiedzenia, które funkcjonują do dziś. Tak właśnie jest z powiedzeniem „pijany w sztok”.

Michał Sztok (Stock) to urodzony w 1725 roku w Wiedniu niemiecki aptekarz i działacz municypalny z Lublina. Zmarł 31 grudnia 1810 roku. Wykształcenie farmaceutyczne zdobył w Wiedniu. W 1751 r. przyjechał do Lublina, gdzie przyjął obywatelstwo miejskie i kupił kamienicę “Pod Lwami”, w której założył aptekę.

Michał Sztok był trzynastym właścicielem kamienicy nr 13 w rynku lubelskim. W latach 1757-1783 zasiadał w ławie miejskiej, w latach 1772-1773 pełnił funkcję wójta, a w 1783 -subdelegata. W 1784 został wybrany rajcą (urząd dożywotni), co było wielkim wyróżnieniem. W latach 1791-1792 pełnił obowiązki wiceprezydenta miasta. Udzielał się charytatywnie, leczył też nieodpłatnie ubogich. Wytwarzał świetne nalewki, ale również był skwapliwym degustatorem swoich produktów. Toteż nader często zdarzało mu się pokazywać w mieście w stanie wskazującym na… rzetelną degustację. Stąd powiedzenie „pijany w sztok.

Długa historia nalewek…

Nalewki mają długą historię. Twórcą pierwszej nalewki był starożytny lekarz z greckiej wyspy Kos – Hipokrates, który aromatyczne wino zaprawił cynamonem, a następnie dosłodził miodem. Napój ten nazywany „hipokratesem” miał rozgrzewać, dezynfekować i leczyć najróżniejsze choroby. W okresie renesansu popularność zyskał sporządzany w aptekach „Hipokrates dla ludzi starych, zadumałych a flegmistych”. Przełomem w produkcji alkoholu było wydestylowanie w VIII wieku n.e. przez arabskich alchemików spirytusu. Alembik był pierwszym urządzeniem do otrzymywania destylatu. W XVI wiek we Włoszech zaczęto sporządzać pierwsze nalewki na szerszą skalę, nazywano je rosolisy – były połączeniem spirytusu winnego oraz olejków aromatycznych. Nazwa „nalewka” pochodzi od słowa „nalewaj” i występuje jedynie w Polsce. Możemy spotkać się także z określeniami:

  • likwor – trunek korzenny i (rzadziej) ziołowy,
  • ratafia – trunek owocowy,
  • likier – to rodzaj bardzo słodkiej nalewki,
  • infuzja – napar albo wyciąg z owoców lub nasion.

Najsłodsze z nalewek do dziś nazywa się kremami.

W nalewkach ważny jest czas maceracji. Zbyt długi może wydobyć z owoców i korzeni gorzki lub kwaśny smak.

Jak można otrzymywać nalewki?

Nalewki (Tincturae) to płynne preparaty otrzymane przez ekstrakcję:

  • 1 części masy substancji roślinnej i 10 części masy lub objętości rozpuszczalnika ekstrakcyjnego.
  • 1 części masy substancji roślinnej i 5 części masy lub objętości rozpuszczalnika ekstrakcyjnego.
  • Wytwarzane na drodze maceracji lub perkolacji przy użyciu etanolu o odpowiednim stężeniu lub przez rozpuszczenie w etanolu o wymaganym stężeniu wyciągu gęstego lub suchego z substancji roślinnej.

Najpopularniejsze nalewki recepturowe

Do najczęściej stosowanych nalewek recepturowych należą:

  • Absinthi tinctura (FP XII)
  • Adonidis vernalis tinctura (FP IV)
  • Capsici tinctura normata (FP XII)
  • Cinchonae tinctura (FP XII)
  • Convallariae maialis tinctura (FP IV)
  • Crataegi tinctura (FP XII)
  • Gallae tinctura (FP XII)
  • Menthae piperitae tinctura cum Menthae piperitae aetheroleo (FP XII)
  • Opii tinctura normata (FP XII)
  • Valerianae tinctura (FP XII)

Czytaj także: Aptekarskie nalewki…

Strona 1 z 4
12...4Następny
Tagi: Fagronleki recepturoweleki sporządzane w aptecenalewkirecepturatechnologia postaci leku
UdostępnijPodziel się
mgr farm. Barbara Pandyra-Kowalska

mgr farm. Barbara Pandyra-Kowalska

Specjalista farmacji szpitalnej, Kierownik Sekcji Receptury Apteki. Apteka Szpitalna Uniwersyteckiego CMUJ, Kraków.

Powiązane artykuły

Co ciekawego w nowym „Suplemencie 2022” do „Farmakopei Polskiej XII”?

Co ciekawego w nowym „Suplemencie 2022” do „Farmakopei Polskiej XII”?
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

Koniec starego i początek nowego roku to już tradycyjnie czas, gdy do prenumeratorów trafia część podstawowa lub kolejne suplementy „Farmakopei...

Czytaj więcej

Surowce recepturowe dawniej i dziś – nalewka z ziela miłka wiosennego

Surowce recepturowe dawniej i dziś - nalewka z ziela miłka wiosennego
Autormgr farm. Joanna Bileki1 others

Najpierw, jako korzeń, wzbudzał wymioty i przeczyszczał. Później stosowany był już w postaci ziela, nie tylko jednak jako środek sercowy...

Czytaj więcej
Następny wpis
Monakolina K i wyciąg z owoców bergamoty. Jaka jest ich rola w leczeniu dyslipidemii?

Monakolina K i wyciąg z owoców bergamoty. Jaka jest ich rola w leczeniu dyslipidemii?

Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego

Przeczytaj również

Możliwe problemy z dostępem do ZSMOPLa po 21 kwietnia 2023 roku

Możliwe problemy z dostępem do ZSMOPL po 21 kwietnia 2023 roku

Wiosenna edycja “Skonsultuj z Farmaceutą” poświęcona astmie

Wiosenna edycja “Skonsultuj z Farmaceutą” poświęcona astmie

DIA o projekcie zmian w rozporządzeniu w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki

DIA: propozycje zmian w rozporządzeniu w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki

Grypa: podsumowanie sezonu 2022/2023

Grypa: podsumowanie sezonu 2022/2023

10.2017 – nowości na rynku.

01.2023 – nowe dopuszczenia leków do obrotu w Polsce

Facebook

  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 196 (174e)
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Trendy
  • Farmacja szpitalna
  • Aptekarz Polski

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Jak pomóc Ukrainie?
SPRAWDŹ
Jak pomóc Ukrainie?
SPRAWDŹ
Ta strona używa plików cookies. Pozostając na tej stronie zgadzasz się na ich użycie. ☒ Zgadzam się