Coraz rzadziej pielęgnacja ogranicza się do produktu oczyszczającego i kremu. Szczególnie młodsze pokolenia lubią rozbudowaną rutynę pielęgnacyjną. Źródła tego trendu można upatrywać w wieloetapowej pielęgnacji koreańskiej, która od wielu lat cieszy się niesłabnącą popularnością.

Na aptecznych półkach podobnie jak i w innych kanałach dystrybucji znajdziemy różne produkty do pielęgnacji: kremy, toniki, mleczka, płyny micelarne – te są już dobrze znane. Czym jednak różni się esencja od hydrolatu, a serum od boostera? Czy wszystkie te produkty są zalecane albo wręcz niezbędne w rutynie pielęgnacyjnej?

Jak wygląda rutyna pielęgnacyjna?

Rutyna pielęgnacyjna obejmuje wszystkie etapy pielęgnacji i użyte do niej kosmetyki. Będzie się różnić w zależności od skóry, pory roku czy zmieniających się potrzeb cery. Inna będzie na dzień, gdzie stosowane produkty powinny zawierać antyoksydanty i filtry UV. Nocna pielęgnacja natomiast powinna skupiać się na odżywieniu, stymulacji i regeneracji skóry.

Prawidłowa kolejność rutyny pielęgnacyjnej zakłada rozpoczęcie od oczyszczenia skóry.

1. Dwuetapowe oczyszczanie obejmuje zastosowanie olejku, mleczka lub płynu micelarnego. W drugim kroku na skórę stosuje się żel lub piankę. W przypadku porannej pielęgnacji nie ma konieczności wykonywania pierwszego etapu. Jest on natomiast kluczowy przy wieczornej rutynie, gdyż usuwa nie tylko makijaż, ale i filtry UV.
2. Peeling – rodzaj produktu i częstotliwość stosowania dobiera się w zależności od rodzaju skóry. Nie należy go jednak wykonywać częściej niż 3 razy w tygodniu, nawet przy tłustej skórze, z uwagi na ryzyko podrażnienia i uszkodzenia bariery hydrolipidowej.
3. Tonik lub hydrolat – ma za zadanie przywrócić odpowiednie, lekko kwaśne środowisko. Do tego, oprócz tradycyjnego toniku, nadaje się także hydrolat. Nie jest to jednak niezbędny krok, gdyż żele lub pianki nie zaburzają fizjologicznego pH. Takie niebezpieczeństwo zachodzi przy stosowaniu tradycyjnego mydła o zasadowym odczynie.
4. Esencja.
5. Booster.
6. Serum, ampułka lub kuracja.
7. Maska.
8. Krem, krem pod oczy lub maska. Krem na dzień i na noc mogą, ale nie muszą być tym samym produktem. Ich dobór zależy od wielu czynników: pory roku, stanu i potrzeb skóry oraz naszych oczekiwań. Krem pod oczy nie jest produktem niezbędnym. Jeśli skóra nie jest wrażliwa i nie pojawiają się np. cienie pod oczami, to osobny produkt nie jest konieczny. Z powodzeniem sprawdzi się krem używany do całej twarzy. Z dedykowanego produktu nie powinny natomiast rezygnować osoby z wrażliwą skórą lub chcące rozwiązać określony problem (np. opuchnięcia).
9. Krem z filtrem UV. Stosowany w rutynie porannej powinien być dobrany do rodzaju skóry i stosowany cały rok, niezależnie od pogody i nasłonecznienia. Może to być osobny produkt nakładany na krem pielęgnacyjny, a może to być krem o określonym działaniu zawierający wysoki filtr UV (minimum SPF 30).

Czytaj także: Jak pielęgnować skórę podczas terapii izotretynoiną?

Czym są hydrolaty?

Hydrolat to roztwór wodny pochodzenia roślinnego. Powstaje w procesie destylacji olejku i stanowi wodną część, która pozostaje podczas tego procesu. Zastępuje tonik, ma właściwości przywracania prawidłowego pH. Może też służyć do odświeżania skóry w ciągu dnia zastępując wodę termalną w sprayu. Warto podkreślić, że hydrolaty nie będą miały charakterystycznego zapachu dla rośliny z której pochodzą, bo za ten odpowiadają właśnie olejki eteryczne.

W zależności od rośliny, z jakiej są otrzymywane hydrolaty mają różne właściwości:

• lawendowy – łagodzący, regenerujący, nawilżający, przeciwzapalny, seboregulujący i matujący
• różany – dedykowany skórze suchej i/lub dojrzałej, działa nawilżająco, regenerująco i łagodzi zaczerwienienia
• rumiankowy – łagodzący, przeciwzapalny, regenerujący, nawilżający
• bławatkowy – kojący, działa antyoksydacyjnie i przeciwobrzękowo
• rozmarynowy – antybakteryjny, seboregulujący, rozświetlający
• ogórkowy – rozjaśniający, wpływa na wydzielanie sebum
• aloesowy – łagodzi podrażnienia, nawilża

Czytaj także: Dieta dla pięknej cery: co jeść, aby mieć zdrową skórę?

Jakie cechy ma esencja?

Esencja to roztwór wodny, w którym stężenie substancji aktywnych jest mniejsze niż w serum. Od serum różni je także konsystencja, która jest lżejsza. Ten kosmetyk najczęściej ma działanie nawilżające, ale są też esencje mikrozłuszczające. Są dobrym rozwiązaniem w przypadku, gdy stężenia składników w serum są za wysokie i podrażniają skórę.

Polecane są do skóry suchej, odwodnionej, z uszkodzoną barierą hydrolipidową. Sprawdzą się też przy skórze tłustej, trądzikowej, która często jest też odwodniona. Esencja zawiera humektanty, ale bez emolientów, więc nie będzie zbyt obciążająca dla skóry tłustej. Najlepiej nakładać ją opuszkami palców delikatnie wklepując.

Przykłady składników występujących w esencjach:

• Składniki nawilżające: ekstrakt ze śluzu ślimaka, niacynamid, kwas hialuronowy, pantenol, alantoina, betaina, trehaloza.
• Składniki seboregulujące: cynk, niacynamid, kwasy (salicylowy, laktobionowy), wyciąg z wierzby białej, ekstrakt z mięty chińskiej.

Co to jest booster?

Booster to także, jak serum, skoncentrowany roztwór, ale odróżnia go lekka konsystencja. Jego zadaniem zgodnie z nazwą jest wzmacnianie działania innych kosmetyków. Zawiera składniki o małych cząsteczkach, które łatwo penetrują przez naskórek. Jest lżejszy od serum, daje szybszy efekt, ale nie na każdy problem będzie odpowiedni. Z reguły poradzi sobie z nawilżeniem, rozjaśnieniem i ujędrnieniem – z prostymi problemami skórnymi. Nakłada się go na oczyszczoną skórę, można też mieszać go z kremem lub serum.

Czym jest ampułka?

Ampułka to koncentrat substancji aktywnych o stężeniu wyższym niż w serum. Często stosowana w gabinetach kosmetycznych do zabiegów, na przykład do mezoterapii bezigłowej. Może występować jako jednorazowa porcja, nie musi posiadać wtedy konserwantów. Najczęściej ampułki są wykonane z ciemnego szkła, by chronić zawarte w nich substancje aktywne. Jednorazowe opakowania pozwalają zapewnić higienę stosowania, aplikację odpowiedniej ilości produktu i ograniczyć ilość konserwantów w kosmetyku. Zdarza się też, że ampułka występuje w większej butelce i trudno odróżnić ją od serum.

Czytaj także: Jak słuchać potrzeb swojej skóry?

Kuracja

Kuracja zawiera wysokie stężenia składników aktywnych, może składać się z ampułek. Zaleca się przeprowadzanie jej 1-2 razy w roku, nie jest przeznaczona do stałego stosowania. Może zawierać np. witaminę C w aktywnej postaci w wysokim stężeniu.

Jakie cechy ma serum?

Serum to koncentrat o dużej zawartości składników aktywnych. Może być: wodne, żelowe, olejowe. Z reguły nie zawiera lub zawiera małą ilość emolientów i wymaga użycia kremu. Jego zadaniem jest dostarczyć skórze większą ilość substancji aktywnych o ukierunkowanym działaniu.

Serum może mieć wielokierunkowe działanie uzależnione od składników aktywnych:

• kojące – alantoina, pantenol, wyciąg z aloesu, bisabolol
• nawilżające – kwas hialuronowy, trehaloza, gliceryna
• odbudowujące barierę hydrolipidową – ceramidy, niacynamid, skwalan
• regenerujące – wyciąg z wąkrotki azjatyckiej, skwalan, madekasozyd
• niwelujące przebarwienia – witamina C, arbutyna, ekstrakt z lukrecji, kwas traneksamowy, kwas azelainowy, kwas kojowy, niacynamid
• seboregulujące – sole cynku, olejek z drzewa herbacianego, wyciąg z szałwii, niacynamid, kwas salicylowy
• złuszczające – kwasy AHA, kwasy PHA
• antyoksydacyjne – wyciąg z zielonej herbaty, witamina C, E, kwas ferulowy, resweratrol, pycnogenol, koenzym Q10, niacynamid
• przeciwzmarszczkowe – retinol, retinal, bakuchiol, witamina C, E, olej arganowy, peptydy
• krople samoopalające – czyli samoopalacz w formie serum lub roztworu – można nałożyć je samodzielnie lub dodać do kremu; daje delikatny, subtelny efekt, możliwy do stopniowania

Serum jest już dobrze znane i ma stałe miejsce w rutynie pielęgnacyjnej wielu osób. Jest popularne i w aptece znajdziemy duży wybór różnego rodzaju tych kosmetyków.

Czytaj także: Skóra trądzikowa – jak ją pielęgnować?

Maska

Maska jest bez wątpienia najbardziej znanym produktem z tego zestawienia. Na rynku występują różne jej rodzaje.

Maska kremowa

Może być przeznaczona do zmycia po określonym czasie, ale też bardzo często producent zaleca zebranie jedynie nadmiaru produktu i pozostawienie kosmetyku na całą noc, zamiast kremu. Zawiera duże ilości emolientów, które będą zapewniały okluzję.

Maska peel-off

Ma formę żelu, który zasycha po rozprowadzeniu na twarzy i zdejmuje się go najczęściej w jednej części. Należy zwrócić uwagę na ryzyko uszkodzenia bariery hydrolipidowej.

Maska w płachcie

Jest jednym z etapów pielęgnacji koreańskiej i stąd jej rosnąca popularność. Jest to celulozowa tkanina nasączona roztworem z substancjami aktywnymi o ukierunkowanym działaniu.

Ten rodzaj kosmetyków można też podzielić w zależności od działania na oczyszczające, seboregulujące, matujące, liftingujące, nawilżające, regenerujące, odżywcze, przeciwzmarszczkowe, rozjaśniające.

Maski przeznaczone do skóry tłustej będą zawierały takie składniki jak np.: sole cynku, glinka, perlit, bentonit, kwasy AHA, BHA, niacynamid. Maski liftingujące będą dawały efekt napięcia, lekkiego uniesienia skóry, sprawdzą się jako maseczki bankietowe, kiedy zależy nam by efekt był natychmiastowy, a niekoniecznie długotrwały. Warto szukać takich, które w składzie będą zawierały: peptydy, algi, niewielkie stężenia kwasów AHA, wyciąg z czarnej róży, kofeinę.

Nawilżające będą miały dużą zawartość humektantów i emolientów. Odżywcze będą miały przewagę emolientów oraz składniki regenerujące wspierające barierę hydrolipidową takie jak: ceramidy, niacynamid, witaminę B12. Maski rozjaśniające zawierają m.in. witaminę C i wyciągi z yuzu lub śliwki kakadu, a przeciwzmarszczkowe retinol lub np. wyciąg z żeń-szenia.

Maski ze względu na okluzję nie powinny być stosowane codziennie, w zależności od rodzaju produktu, skóry i jej potrzeb od jednego do 2-3 razy w tygodniu. Oprócz właściwości pielęgnacyjnych nakładanie maseczek ma też wymiar relaksacyjny. Kojarzy się z odpoczynkiem i czasem dla siebie.

Czytaj także: Piękna i zdrowa skóra ust

Klasyfikacja produktów i pułapki marketingowe

Bardzo często granica między esencją, boosterem a serum jest cienka. To producent w deklaracji marketingowej decyduje, jak będzie klasyfikowany konkretny produkt. Istnieją na rynku np. toniki żelowe, które mogłyby być np. boosterem, ale z powodu małej znajomości przez konsumentów tego produktu i obawie o jego sprzedaż pozostają w dziale toników – bo te są bardziej rozpoznawalne.

Czasem nazwy są bardziej zabiegiem marketingowym, który ma sugerować bardziej zaawansowane działanie niż wynikałoby z formulacji produktu. Dlatego warto podchodzić indywidualnie do każdego kosmetyku i analizować jego formę, składniki aktywne i jego miejsce w pielęgnacji.

Podsumowanie

Z całą pewnością rozbudowana rutyna pielęgnacyjna nie powinna być standardem w pielęgnacji. Nie dla każdej skóry będzie efektywna, może doprowadzić do jej podrażnienia, uwrażliwienia. Może też dość do „przeciążenia” spowodowanego nadmiarem produktów, które będzie się objawiać przetłuszczaniem się skóry, blokowaniem porów, a to z kolei doprowadzi do wykwitów trądzikowych.

Objawem wskazującym, że używamy zbyt dużej ilości produktów lub kosmetyków zbyt bogatych w składzie jest rolowanie się produktów. Nie jest to na ogół wina kosmetyku, ale jego nieprawidłowego dobrania do skóry lub do już stosowanej rutyny pielęgnacyjnej.