„Profilaktyka chorób zakaźnych wśród seniorów w dobie pandemii COVID-19 jako element odpowiedzialnej polityki senioralnej. Korzyści i praktyczne rozwiązania” to tematyka przewodnia pierwszej z cyklu debat eksperckich realizowanych w ramach projektu edukacyjnego Zdrowie Człowiek Profilaktyka. Podczas wydarzenia, które odbyło się 16 września br. przedstawiciele środowiska medycznego, samorządów i instytucji działających na rzecz seniorów dyskutowali nad możliwymi rozwiązaniami zmierzającymi do skutecznej ochrony seniorów przed chorobami zakaźnymi, stanowiącymi dla tej grupy społecznej największe zagrożenie utraty zdrowia i życia. Debata dotyczyła również tego, z jakich narzędzi i doświadczeń korzystać, aby zapewnić jak największej grupie osób dostęp do skutecznej profilaktyki szczepiennej.
– Pandemia COVID-19 uzmysłowiła nam wszystkim, jak diametralnie może zmienić się życie ludzi na całym świecie, gdy zabraknie dostępu do skutecznej profilaktyki. Nie zapominajmy jednak, że świat nauki opracował skuteczne rozwiązania, które z powodzeniem możemy zastosować do zwalczania wielu innych, równie niebezpiecznych chorób zakaźnych. Warto po nie sięgać szczególnie teraz. Na szczęście już mało kto zastanawia się, czy należy szczepić przeciw chorobom takim jak wirus grypy, czy infekcje pneumokokowe, będące jedną z głównych przyczyn groźnego dla zdrowia i życia pneumokokowego zapalenia płuc. Inwazyjna choroba pneumokokowa może doprowadzić do uszkodzenia narządów, a nawet do śmierci, dlatego niezmiernie ważna jest profilaktyka, szczególnie w grupie podwyższonego ryzyka, do której należą seniorzy – mówi prof. dr hab. med. Adam Antczak, Specjalista chorób płuc, Kierownik Oddziału Klinicznego Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej, Prorektor ds. klinicznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Największa zachorowalność i śmiertelność z powodu COVID-19 występuje u osób powyżej 60. r.ż., którym towarzyszą przewlekłe choroby płuc, układu krążenia, nowotwory, cukrzyca, niewydolność nerek i zaburzenia odporności. Szczepionka przeciwko koronawirusowi (SARS-CoV-2) jeszcze nie powstała, dlatego w dobie pandemii polscy i światowi eksperci rekomendują, aby osoby dorosłe chronić przed innymi bakteriami i wirusami będącymi przyczyną chorób układu oddechowego, w tym przed pneumokokami, które zgodnie z danymi odpowiadają za ok. 35% wszystkich potwierdzonych przypadków zapalenia płuc12. Celem szczepienia przeciw pneumokokom jest także zapobieganie rozwojowi inwazyjnej choroby pneumokokokowej (IChP), stanowiącej do 10% wszystkich zakażeń pneumokokowych u dorosłych, i która może być związana z wysoką śmiertelnością. Zgodnie z polskimi danymi prawie 45% przypadków IChP u pacjentów, którzy ukończyli 65. r.ż kończy się śmiercią3.
– Szczególnie w dobie pandemii musimy dbać o aktywność fizyczną, psychiczną i bezpieczeństwo zdrowotne seniorów, zapewniając im m.in. dostęp do szczepień przeciwko grypie i pneumokokom. Pamiętajmy, że profilaktyka chorób zakaźnych to nieodłączny element tak bardzo istotnej, odpowiedzialnej polityki senioralnej – cieszący się ogromnym poparciem społecznym – i w miarę możliwości powinny się w nią angażować zarówno władze centralne, jak i samorządy, ale także i inne instytucje takie jak chociażby placówki opieki długoterminowej, domy opieki przewlekłej zamieszkałe przez osoby starsze, często z chorobami towarzyszącymi. W firmach wdrażane są programy profilaktyczne m.in. dla starszych pracowników. Wspieranie seniorów w zakresie dostępu do profilaktyki jest zadaniem nas wszystkich – mówi Łukasz Salwarowski, Prezes Stowarzyszenia MANKO, redaktor naczelny Głosu Seniora, realizator programu Gmina Przyjazna Seniorom – Ogólnopolska Karta Seniora, Członek Rady ds. Polityki Senioralnej przy Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Członek Rady Dostępności przy Ministrze Funduszy i Polityki Regionalnej oraz rady Organizacji Pacjentów przy Rzeczniku Praw Pacjenta.
– Na co dzień seniorzy potrzebują naszego wsparcia i aktywizacji w różnych dziedzinach życia, aby przeciwdziałać ich wykluczeniu społecznemu i zachować jak najdłużej zdrowie. W czasie pandemii COVID-19 oczywiście najważniejsza wydaje się ochrona zdrowia przed groźnymi infekcjami. Oprócz zachowania dystansu społecznego i dbania o dobrą formę fizyczną, rekomendowane są szczepienia ochronne. Sama zdecydowałam się zaszczepić przeciw pneumokokom. To bardzo proste, ponieważ wystarczy jedno podanie szczepionki, aby ochronić nas przed tymi niebezpiecznymi bakteriami na wiele lat. Zabiegałam, aby taką ochronę mogli otrzymać też pozostali seniorzy z województwa świętokrzyskiego. Dzięki doskonałemu zrozumieniu potrzeb zdrowotnych seniorów przez Panią Wicemarszałek Województwa Świętokrzyskiego Renatę Janik, nasi seniorzy będą mogli najprawdopodobniej skorzystać z bezpłatnych szczepień przeciw pneumokokom. Mam nadzieję, że inne województwa też pójdą tym śladem – mówi Iwona Wielgus, Przewodnicząca Świętokrzyskiej Rady Seniorów.
– Serdecznie Państwa zapraszamy do udziału w kolejnych debatach eksperckich i do korzystania z narzędzi, które w ramach projektu dla Państwa przygotowaliśmy, a które są praktycznym wsparciem przy projektowaniu i realizacji programów zdrowotnych. Warto skorzystać m.in. z gotowych schematów PPZ, ankiet ewaluacyjnych oraz kalkulatorów kosztów przeprowadzenia programów czy poradników edukacyjnych. Są one dostępne na naszej stronie www.ZdrowieCzlowiekProfilaktyka.pl. Także poprzez naszą stronę, mają Państwo możliwość konsultacji z naszymi ekspertami: lekarzami, ekspertami medycyny pracy, prawa pracy, BHP, ekspertami ds. pozyskiwania funduszy unijnych, a także przedstawicielami samorządów i pracodawców mającymi wieloletnie doświadczenie w realizacji działań zdrowotnych. Zachęcamy Państwa do skorzystania z oferowanego przez nas wsparcia w dowolnym momencie i do kontaktu z biurem organizatora – dodaje Agnieszka Pawlikowska, biuro organizatora projektu Zdrowie Człowiek Profilaktyka.
Informacja prasowa
1 Komunikat w sprawie wykonywania szczepień ochronnych w czasie pandemii COVID-19: https://www.gov.pl/web/zdrowie/komunikat-sprawie-wykonywania-szczepien-ochronnych-w-czasie-pandemii-covid-19 (dostęp wrzesień 2020).
2 Welte T. et al, Thorax, volume 67(1), pages 71-79, 2012 2. Lode HM. Respir Med. 2007;101(9):1864-1873.
3 Inwazyjna choroba pneumokokowa w Polsce w 2019 roku. KOROUN: http://koroun.nil.gov.pl/wp-content/uploads/2020/06/Inwazyjna-choroba-pneumokokowa-IChP-w-Polsce-w-2019-roku.pdf