Farmaceutyczno-turystyczny przewodnik po Elche. Farmaceuta w badaniach klinicznych

Mój pierwszy dzień stażu. Piętnaście minut spaceru, po drodze szybkie zakupy w spożywczym i oto jest: Hospital General Universitario de Elche. Widoczny z daleka główny budynek Szpitala Uniwersyteckiego bryłą przypomina szpitale jakie widujemy w Polsce. Aby znaleźć aptekę poprosiłem po angielsku panią w białym fartuchu o wskazanie drogi. W odpowiedzi usłyszałem po hiszpańsku, że mówi tylko po hiszpańsku, ale drogę wskazała. Podpowiedź: dwa piętra w dół od głównego wejścia.

REKLAMA

W Aptece powitał mnie Andres, el Jefe czyli szef apteki. Andres opowiedział mi o funkcjonowaniu systemu opieki zdrowotnej w Hiszpanii, oprowadził po jednostce, przedstawił zespołowi, porozmawialiśmy o planie mojego pobytu, o moich zainteresowaniach i potrzebach w czasie stażu. Już wiem, że kilka miesięcy nauki języka hiszpańskiego wystarczy żeby wymieniać grzecznościowe zwroty, ale do codziennej konwersacji to zdecydowanie za mało. Na wszelki wypadek el Jefe przekazywał zespołowi, że trochę rozumiem, ale żeby mówili wolno i wyraźnie. Mimo to pewniej czuję się w angielskim i tej wersji się trzymam.

REKLAMA

Hiszpańskie zaskoczenie – Dział Badań Klinicznych

Moim pierwszym miejscem pracy w aptece jest Dział Badań Klinicznych. I tu ogromne zaskoczenie. Rola farmaceutów w badaniach klinicznych jest dużo większa niż w polskich ośrodkach, które znam. Pierwsza różnica jest taka, że farmaceuci są zatrudnieni tylko w tym dziale, wyłącznie do obsługi badań klinicznych i nie zajmują się innymi czynnościami. Zatrudnionych jest tu troje farmaceutów, dwoje z nich jest specjalistami. Ich rolą jest koordynacja badania – poczynając od screeningu pacjentów przed włączeniem do badania, poprzez ustalanie wizyt z głównym badaczem, po zarządzanie badaniami diagnostycznymi w badaniu klinicznym i organizowanie transportu próbek do laboratoriów współpracujących ze sponsorami. Oczywiście do ich obowiązków należy rejestracja przesyłek w systemach informatycznych oraz wydawanie leku na oddział lub bezpośrednio pacjentowi. Farmaceuta koordynujący badanie rejestruje w osobnym systemie wyniki badan laboratoryjnych, w kolejnym wynik EKG. Do farmaceutów należy również organizowanie badań laboratoryjnych. To znaczy, że farmaceuta weryfikuje w planie wizyt, jakie badanie pacjent powinien mieć wykonane podczas wizyty i zamawia u sponsora zestaw zawierający probówki do jego przeprowadzenia. Decyzja o włączeniu pacjenta do badania podejmowana jest wspólnie przez lekarza i farmaceutę. Jak widać farmaceuci koordynują badanie i przy takim zakresie obowiązków nie da się przeprowadzić badania klinicznego bez nich, co w Polsce jeszcze się zdarza. Jutro będę brał udział w screeningu pacjentów, już nie mogę się doczekać. Ale wcześniej, o 8.15 prezentacja dla zespołu o polskiej farmacji i moim szpitalu. Nie po hiszpańsku, i jeszcze długo nie…

Kawowy tip dla kolejnych stażystów

Prezentacja? Oczywiście, nie ma problemu. Poza jednym – niewielkim. Gdzie jest pendrive, na którym ją zapisałem? Przecież pamiętam, że schowałem go do tej kieszeni w plecaku zapinanej na suwak, żeby był bezpieczny. Kieszeń jest, suwak jest, a jakże zapięty, a w kieszeni dziura i nic więcej. No to klops. Pierwsza myśl? Biegiem do recepcji. No dobra, windą. Sześć pięter dłuży się w nieskończoność. Trudno, jakby co powiem z głowy. A w recepcji cudowna niespodzianka: Tak, jest, znalazł się, okazało się że ktoś uczciwy znalazł i oddał. Uff. (…) ma zawsze szczęście – chciałoby się powiedzieć. Dzisiaj kawa już niepotrzebna, adrenaliny wystarczy mi do wieczora. Kawowy tip dla przyszłych stażystów: w restauracji dla pracowników zestaw kawa plus drożdżówka kosztuje 1,10 Euro, kawa plus kanapka na ciepło – 2,55 Euro.

Screening pacjentów w badaniu klinicznym

Dzisiaj brałem udział w dwóch wizytach. Wizyta pierwsza to kontrola prawidłowości przyjmowania leku przez pacjenta w badaniu klinicznym w psychiatrii. Pacjent przyszedł z lekami, które mu pozostały od poprzedniej wizyty. Rolą farmaceuty jest sprawdzenie, czy zużył wszystkie dawki, a jeśli nie – to policzenie, ile ich zostało. Opakowanie z niewykorzystanym lekiem jest zabierane, pacjent otrzymuje nowe. Niewykorzystana ilość leku jest odnotowywana w dokumentacji badania klinicznego, a lek jest zabezpieczany. Druga wizyta na oddziale neurologicznym miała na celu przeprowadzenie screeningu przed włączeniem pacjenta do badania. Farmaceuta wspólnie z lekarzem przeprowadza wywiad, a pacjent poddawany jest testom wynikającym z protokołu badania. Następnie podpisuje świadomą zgodę i kierowany jest na badania laboratoryjne, w których również bierze udział farmaceuta. To on dostarcza zestaw probówek przysłany przez sponsora i weryfikuje prawidłowość przeprowadzonych badań laboratoryjnych. Pacjent został zmierzony, zważony, zostało mu wykonane badanie EKG i pomiar ciśnienia. Wyniki zostały odnotowane w dokumentacji, a zestaw probówek trafił do apteki i stamtąd zostanie wysłany do laboratorium. To był bardzo ciekawy dzień.

Moja tajemnicza receptura

A teraz recepta:

Rp.

Czerwone wytrawne wino 0,7 litra
Pomarańcze pokrojone ze skórką q.s
Jabłka pokrojone ze skórką q.s
Gruszka pokrojona ze skórką q.s
Sok z cytryny q.s
Lekko gazowana woda mineralna ad 1 litr
M.f ………. ?

Wymieszać w dzbanku, odstawić na godzinę do lodówki, dodać lodu. Wiecie już co to?

Smacznego.

6. edycja Międzynarodowego Programu Staży Zawodowych
dla polskich farmaceutów
organizowanego przez Naczelną Izbę Aptekarską
we współpracy z Sociedad Española de Farmacia Hospitalaria
jest finansowana dzięki wsparciu:

Więcej informacji na temat Międzynarodowego Programu Staży Zawodowych dla polskich farmaceutów można znaleźć na stronie Naczelnej Izby Aptekarskiej.