Grypa u kobiet w ciąży występuje z podobną częstotliwością jak wśród ogólnego społeczeństwa, jednak ryzyko hospitalizacji z powodu powikłań jest już siedmiokrotnie wyższe. Zachorowanie na grypę u kobiet w ciąży, obarczone jest ryzykiem niebezpiecznych dla zdrowia i życia powikłań, nie tylko dla przyszłej matki, ale również jej dziecka. Wszystkie infekcje mają znacząco cięższy przebieg i znacznie trudniej jest je leczyć – przyczyną jest znacznie obniżona odporność organizmu w tym stanie. Właśnie dla kobiet w ciąży zachorowanie na grypę może wiązać się z konsekwencjami wykraczającymi daleko poza skutki infekcji wirusowej. By je ograniczyć, eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy dedykują tegoroczne działania kobietom ciężarnym i zalecają szczepienia przeciw grypie.
Więcej na temat profilaktyki grypy można przeczytać w artykule Kto i dlaczego powinien szczepić się przeciwko grypie?
Jak podkreślają eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy, różnego rodzaju infekcje, zachorowania na grypę i choroby grypopodobne występują najczęściej na początku ciąży. Ich skutki mogą doprowadzić nawet do utraty ciąży czy zgonu przyszłej matki. Większe ryzyko powikłań pogrypowych związane jest z fizjologicznymi zmianami w układzie immunologicznym ciężarnej. Dotyczy to przede wszystkim upośledzonej odporności komórkowej, zwiększonej frakcji wyrzutowej serca i zwiększonego zapotrzebowania na tlen. Dlatego skuteczną i bezpieczną formą zwiększenia odporności jest prewencja w postaci szczepień przeciw grypie. Wtedy mamy pewność, że unikniemy zagrażającym życiu powikłaniom pogrypowym. Co więcej, szczepienie ciężarnej matki zapewnia odporność również jej dziecku, które chronione będzie przed wirusem grypy po urodzeniu. Ochronę przed grypą można realizować również poprzez tzw. „strategię kokonu” polegającą na wykonywaniu szczepień u osób z najbliższego otoczenia pacjenta, który jest wrażliwy na zakażenie i nie może zostać zaszczepiony ze względu na np. zbyt młody wiek lub trwałe przeciwwskazania medyczne do szczepienia. Zachorowania niemowląt są obarczone wysokim ryzykiem powikłań, hospitalizacji i zgonu. Dlatego szczepienia kobiet w ciąży, które mają już dziecko minimalizują ryzyko transmisji wirusów w otoczeniu noworodka.
„55% powikłań grypy występuje u kobiet w drugim lub trzecim trymestrze ciąży i są to najczęściej zapalenie płuc, ostra niewydolność oddechowa u matki, zwiększone ryzyko poronienia, porodu przedwczesnego, obumarcia wewnątrzmacicznego płodu, zaburzenia rytmu serca u płodu oraz jest zwiększone ryzyko rozwiązania ciąży cesarskim cięciem. Ryzyko mamy podwójne, dlatego zaleca się wykonywać szczepienia, które chronią przed zachorowaniem zarówno matkę, jak i dziecko. Wykazano również, że u kobiet w ciąży bardzo dobrze wytwarzane są przeciwciała ochronne po szczepieniu. 88% szczepionych kobiet uzyskuje poszczepienny poziom przeciwciał uznawanych za ochronny, a 92% wynosi skuteczność szczepienia przeciw grypie wykonanego u ciężarnych w zapobieganiu hospitalizacji z powodu grypy u dzieci do 12 miesiąca życia” – komentuje prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś, Konsultant Krajowy w dziedzinie Perinatologii.
Od wielu lat międzynarodowe organizacje zalecają szczenienia przeciw grypie u kobiet będących w ciąży. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje szczepienia od 2005 roku, Amerykański Komitet Doradczy ds. Szczepień od 1997 roku. Polska również rekomenduje szczepienia przeciw grypie w Programie Szczepień Ochronnych, podobnie jak w większości krajów Unii Europejskiej. W Australii i Wielkiej Brytanii kobiety w ciąży mogą skorzystać z darmowych szczepień. W Polsce z częściowo refundowanych szczepień mogą skorzystać jedynie osoby powyżej 65 roku życia. Inicjatywą Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy jest rozszerzenie zakresu refundacji szczepionek przeciw grypie dla kobiet w ciąży oraz umieszczenie ich na liście leków bezpłatnych. Obecnie projekt dotyczący listy leków bezpłatnych dla kobiet w ciąży jest procesowany.
„Zależy nam na budowaniu świadomości związanej z niebezpieczeństwem, jakie niesie zachorowanie na grypę w przypadku kobiet w ciąży, które należą do szczególnej grypy ryzyka. Szczepienie przeciw grypie chroni przyszłą mamę i jej dziecko, ale również skutecznie chroni niemowlę, gdyż matczyne przeciwciała są aktywnie transportowane przez łożysko do dziecka. Pamiętajmy, że dzieci można szczepić od 6 miesiąca życia, więc dzięki szczepieniu kobiety w ciąży dajemy ochronę narodzonemu dziecku do 12 miesiąca życia” – tłumaczy prof. dr hab. n. med. Adam Antczak, Przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.
Eksperci podkreślają, że szczepienia kobiet w ciąży są najskuteczniejszym sposobem zabezpieczenia się przed grypą i są całkowicie bezpieczne zarówno dla przyszłej matki, jak i dziecka. W grupie kobiet w ciąży szczepionych przeciw grypie stwierdzono zmniejszoną liczbę infekcji przebiegających z gorączką o 36% u matek oraz zmniejszenie liczby przypadków grypy potwierdzonej laboratoryjnie o 63% u dzieci. Najlepszy okres na wykonanie szczepień przypada na wrzesień-grudzień, dlatego należy je odpowiednio wcześniej zaplanować wraz z lekarzem prowadzącym ciążę.
Ogólnopolski Program Zwalczania Grypy jest inicjatywą społeczną niezależnych ekspertów medycznych. Celem Programu jest poprawa wyszczepialności przeciw grypie w Polsce, zwłaszcza wśród pacjentów z grup ryzyka oraz informowanie Polaków o zagrożeniach związanych z grypą i jej powikłaniami. Organizatorem Społecznej Kampanii Informacyjnej powstałej w ramach Programu jest Fundacja Nadzieja dla Zdrowia. Działania skierowane są do środowiska medycznego, opinii publicznej, samorządu oraz do pracodawców. Przedsięwzięcie spotkało się z aprobatą najważniejszych instytucji działających na rzecz poprawy zdrowia publicznego, wielu organizacji zrzeszających lekarzy, pracodawców, związki samorządów i towarzystwa medyczne. W działania Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy zaangażowali się również eksperci medyczni, liderzy opinii, ludzie nauki, kultury oraz biznesu. Więcej informacji na stronie www.opzg.pl
Informacja prasowa
