W grudniu 2020 r. Komisja Europejska w ramach procedury centralnej wydała 11 decyzji o dopuszczeniu do obrotu nowych produktów leczniczych przeznaczonych do stosowania u ludzi. Dotyczą one 6 nowych substancji czynnych (autologiczne transdukowane anty-CD19 komórki CD3-dodatnie – oznaczone jako lek sierocy, inklizyran, kabotegrawir, odtłuszczony proszek z nasion orzechów ziemnych, populacja komórek wzbogacona w autologiczne komórki CD34+, która zawiera krwiotwórcze komórki macierzyste i komórki progenitorowe transdukowane ex vivo za pomocą wektora lentiwirusowego kodującego gen ludzkiej arylosulfatazy A – oznaczone jako lek sierocy, szczepionka przeciw COVID‑19) i 8 substancji czynnych już stosowanych w lecznictwie, w tym 1 stosowanej w nowym wskazaniu (fenfluramina – oznaczona jako lek sierocy).
Produkty omówiono w ramach klasy ATC według WHO oraz substancji czynnej z uwzględnieniem wskazań i mechanizmu działania według Charakterystyki Produktu Leczniczego, pomijając inne szczegóły, które można znaleźć w witrynie internetowej Europejskiej Agencji Produktów Leczniczych (https://www.ema.europa.eu).
C – Układ sercowo-naczyniowy
C10 – Środki wpływające na stężenie lipidów; C10A – Środki wpływające na stężenie lipidów, leki proste; C10AX – Inne środki wpływające na stężenie lipidów
Inclisiran: Leqvio (Novartis Europharm) jest wskazany do stosowania u osób dorosłych z pierwotną hipercholesterolemią (heterozygotyczną hipercholesterolemią rodzinną i hipercholesterolemią wielogenową) lub dyslipidemią mieszaną, jako uzupełnienie diety: w skojarzeniu ze statyną lub statyną wraz z innymi lekami zmniejszającymi stężenie lipidów u pacjentów, u których nie można osiągnąć stężenia LDL-C będącego celem terapii w wyniku stosowania maksymalnej tolerowanej dawki satyny lub samodzielnie bądź w skojarzeniu z innymi lekami zmniejszającymi stężenie lipidów u pacjentów nietolerujących statyn lub u pacjentów, u których stosowanie statyn jest przeciwwskazane.
Inklizyran jest dwuniciowym, małym interferującym kwasem rybonukleinowym (ang. small interfering ribonucleic acid, siRNA) zmniejszającym stężenie cholesterolu, sprzężonym na nici kodującej z trójantenową N-acetylogalaktozaminą (ang. N-acetylgalactosamine, GalNAc), co ma ułatwić jego wychwyt przez hepatocyty. W hepatocytach inklizyran wykorzystuje mechanizm interferencji RNA i ukierunkowuje katalityczny rozkład mRNA na konwertazę proproteinową subtylizyny/keksyny typu 9 (ang. proprotein convertase subtilisin kexin type 9, PCSK9). Takie działanie zwiększa recykling i ekspresję receptorów LDL-C na powierzchni hepatocytów, co nasila wychwyt LDL-C i zmniejsza stężenia LDL-C w krążeniu.
J – Leki przeciwzakaźne działające ogólnie
J05 – Leki przeciwwirusowe działające ogólnie; J05A – Bezpośrednio działające leki przeciwwirusowe;
J05AG – Nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Rilpivirine: Rekambys (Janssen-Cilag) to 2. zarejestrowana marka rylpiwiryny. Do sprzedaży w Polsce od sierpnia 2013 wprowadzono lek doustny Edurant (Janssen-Cilag).
Rekambys w skojarzeniu z kabotegrawirem we wstrzyknięciach, jest wskazany w leczeniu zakażenia ludzkim wirusem niedoboru odporności typu 1 (HIV-1) u osób dorosłych z supresją wirusologiczną (RNA HIV-1 <50 kopii/ml), ustabilizowanych schematem przeciwretrowirusowym, bez obecnych lub wcześniejszych dowodów na oporność wirusologiczną i bez wcześniejszego niepowodzenia wirusologicznego terapii lekami z grup nienukleozydowych inhibitorów odwrotnej transkryptazy (NNRTI) lub inhibitorów integrazy (INI).
Rylpiwiryna jest diarylopirymidynowym nienukleozydowym inhibitorem odwrotnej transkryptazy wirusa HIV-1. Działanie rylpiwiryny polega na niekompetycyjnym hamowaniu odwrotnej transkryptazy wirusa HIV-1. Rylpiwiryna nie hamuje polimeraz α, β i γ ludzkiego DNA komórkowego.
J05AX – Inne leki przeciwwirusowe
Cabotegravir: Vocabria (ViiV Healthcare) jest wskazany, w skojarzeniu z rylpiwiryną, w leczeniu zakażenia ludzkim wirusem niedoboru odporności typu 1 (HIV-1) u dorosłych pacjentów z supresją wirusologiczną (HIV-1 RNA <50 kopii/ml), stosujących stały schemat leczenia przeciwretrowirusowego, bez rozpoznanej obecnie lub uprzednio oporności na leki z grupy nienukleozydowych inhibitorów odwrotnej transkryptazy (NNRTI) lub inhibitorów integrazy (INI) i bez niepowodzenia wirusologicznego w wywiadzie, związanego z zastosowaniem tych leków.
Kabotegrawir hamuje integrazę HIV poprzez wiązanie się z aktywnym miejscem integrazy i blokowanie etapu transferu podczas integracji retrowirusowego kwasu dezoksyrybonukleinowego (DNA), który ma zasadnicze znaczenie dla cyklu replikacji wirusa HIV.
J07 – Szczepionki; J07B – Szczepionki wirusowe; J07BX – Inne szczepionki wirusowe
COVID-19 vaccines: Comirnaty (BioNTech Manufacturing) to 1. zarejestrowana szczepionka przeciw chorobie COVID-19. Comirnaty jest wskazany do czynnego uodparniania osób w wieku od 16 lat w celu zapobiegania chorobie COVID-19 wywołanej przez wirusa SARS-CoV-2.
Szczepionka zawiera jednoniciowy informacyjny RNA (ang. messenger RNA, mRNA) z czapeczką na końcu 5’, wytwarzany z wykorzystaniem bezkomórkowej transkrypcji in vitro na matrycy DNA, kodujący białko szczytowe (ang. spike, S) wirusa SARS-CoV-2. Po rozcieńczeniu jedna dawka 0,3 ml zawiera 30 mcg szczepionki mRNA przeciw COVID-19. Produkt leczniczy Comirnaty jest podawany domięśniowo po rozcieńczeniu jako cykl 2 dawek (0,3 ml każda) w odstępie co najmniej 21 dni.
Informacyjny RNA ze zmodyfikowanymi nukleozydami zawarty w szczepionce Comirnaty jest zamknięty w nanocząsteczkach lipidowych, co pozwala na przenikanie niereplikującego się RNA do komórek gospodarza w celu umożliwienia przejściowej ekspresji antygenu S wirusa SARS-CoV-2. mRNA koduje zakotwiczone w błonie, pełnej długości białko S z dwupunktowymi mutacjami w centralnej spirali. Mutacja tych dwóch aminokwasów do proliny powoduje zablokowanie białka S w antygenowo preferowanej konformacji prefuzyjnej. Szczepionka wywołuje zarówno odpowiedź immunologiczną polegającą na wytworzeniu przeciwciał neutralizujących, jak i odpowiedź komórkową na antygen białka szczytowego (S), co może przyczyniać się do ochrony przed chorobą COVID‑19.
Szczepionka zachowuje ważność przez 6 miesięcy w temperaturze od -90°C do ‑60°C. Po wyjęciu z zamrażarki nieotwartą szczepionkę można przechowywać przed użyciem przez okres do 5 dni w temperaturze od 2°C do 8°C i przez maksymalnie 2 godziny w temperaturze do 30°C. Po rozmrożeniu, szczepionki nie należy ponownie zamrażać. Wykazano, że po rozcieńczeniu w roztworze 9 mg/ml (0,9%) chlorku sodu do wstrzykiwań produkt zachowuje stabilność chemiczną i fizyczną przez 6 godzin w temperaturze od 2°C do 30°C. Z mikrobiologicznego punktu widzenia produkt należy zużyć natychmiast.
Ten produkt leczniczy został dopuszczony do obrotu zgodnie z procedurą dopuszczenia warunkowego. Oznacza to, że oczekiwane są dalsze dowody świadczące o korzyści ze stosowania produktu leczniczego. Europejska Agencja Leków dokona, co najmniej raz do roku, przeglądu nowych informacji o tym produkcie leczniczym i w razie konieczności ChPL zostanie zaktualizowana.
L – Leki przeciwnowotworowe i wpływające na układ odpornościowy
L01 – Leki przeciwnowotworowe; L01X – Inne leki przeciwnowotworowe;
L01XX – Inne leki przeciwnowotworowe (klasa tymczasowa, jeszcze nie ustalona przez WHO)
Autologous anti-CD19-transduced CD3+ cells: Tecartus (Kite Pharma) jest wskazany w leczeniu nawrotowego lub opornego na leczenie chłoniaka z komórek płaszcza (ang. mantle cell lymphoma, MCL) u dorosłych pacjentów, którzy uprzednio otrzymali co najmniej dwie linie leczenia systemowego, w tym inhibitor kinazy tyrozynowej Brutona (ang. Bruton’s tyrosine kinase, BTK). Jest przeznaczony wyłącznie do stosowania autologicznego.
Autologiczne transdukowane anty-CD19 komórki CD3-dodatnie to produkt leczniczy terapii genowej zawierający autologiczne limfocyty T zmodyfikowane genetycznie ex vivo przy użyciu wektora retrowirusowego kodującego chimerowy receptor antygenowy (ang. chimeric antigen receptor, CAR) anty-CD19 zawierający mysi jednołańcuchowy zmienny fragment (ang. single chain variable fragment, scFv) anty-C19 powiązany z domeną kostymulującą CD28 i domeną sygnalizacyjną CD3-zeta.
Tecartus, produkt stosowany w immunoterapii, skierowany przeciwko CD19, to genetycznie zmodyfikowane autologiczne limfocyty T wiążące się z komórkami nowotworowymi prezentującymi CD19 i zdrowymi limfocytami B. Po połączeniu limfocytów CAR-T anty-CD19 z komórkami docelowymi prezentującymi CD19 domena kostymulująca CD28 i domena sygnalizacyjna CD3-zeta aktywują zstępujące kaskady sygnałowe, co prowadzi do aktywacji i proliferacji limfocytów T, a także do nabycia przez nie funkcji efektorowych i wydzielania zapalnych cytokin i chemokin. Ta sekwencja zdarzeń prowadzi do zabijania docelowych komórek prezentujących CD19.
Decyzją Komisji Europejskiej z 13 listopada 2019 „autologiczne komórki T wyselekcjonowane z krwi obwodowej na podstawie ekspresji cząsteczek CD4 i CD8, aktywowane cząsteczkami CD3 i CD28 oraz transdukowane retrowirusowym wektorem, wykazującym ekspresję chimerycznego receptora antygenowego anty‑CD19 CD28/CD3-zeta, a następnie poddane hodowli” zostały oznaczone jako sierocy produkt leczniczy w podanym wskazaniu i w okresie od 15 grudnia 2020 mają zagwarantowaną 10‑letnią wyłączność rynkową.
L01XY – Połączenia leków przeciwnowotworowych;
Pertuzumab+trastuzumab: Phesgo (Roche) jest wskazany do stosowania w skojarzeniu z docetakselem u dorosłych pacjentów chorych na HER2-dodatniego raka piersi z przerzutami lub z nieresekcyjną wznową miejscową, którzy nie byli leczeni wcześniej za pomocą terapii przeciw-HER2 lub chemioterapii choroby przerzutowej.
Phesgo zawiera pertuzumab i trastuzumab, odpowiedzialne za działanie terapeutyczne tego produktu leczniczego oraz ludzką rekombinowaną hialuronidazę, czyli enzym używany do zwiększenia dyspersji i wchłaniania substancji zawartych w jednym preparacie podczas podania podskórnego. Pertuzumab i trastuzumab są humanizowanymi przeciwciałami monoklonalnymi o charakterze immunoglobulin IgG1 wytwarzanymi w komórkach ssaczych (jajnika chomika chińskiego) w technologii rekombinacji kwasu dezoksyrybonukleinowego (DNA). Ich działanie jest ukierunkowane na receptor naskórkowego czynnika wzrostu typu 2 (ang. human epidermal growth factor receptor 2, HER2). Obie substancje wiążą się z konkretnymi subdomenami HER2 bez konkurowania ze sobą i mają uzupełniające się mechanizmy zaburzania szlaku sygnałowego HER2:
• pertuzumab jest specyficznie ukierunkowany na domenę zewnątrzkomórkową dimeryzacji (subdomena II) HER2 i dzięki temu blokuje zależną do ligandu heterodimeryzację HER2 z innymi członkami rodziny HER, w tym receptorem nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR), HER3 i HER4. W rezultacie pertuzumab hamuje sygnalizację wewnątrzkomórkową inicjowaną przez ligand za pomocą dwóch głównych szlaków sygnałowych: kinazy aktywowanej mitogenami (MAP) i kinazy 3 fosfoinozytolowej (PI3K). Hamowanie tych szlaków sygnałowych może powodować odpowiednio zatrzymanie wzrostu komórek i apoptozę;
• trastuzumab wiąże się z subdomeną IV zewnątrzkomórkowej domeny białka HER2, aby zahamować niezależne od ligandu i zachodzące za pośrednictwem HER2 przekazywanie sygnału dotyczące proliferacji i przeżycia w ludzkich komórkach guza wykazujących nadekspresję HER2.
Ponadto obie substancje są mediatorami cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał (ADCC). W warunkach in vitro zarówno pertuzumab, jak i trastuzumab wykazują działanie typu ADCC preferencyjnie wobec komórek guza wykazujących nadekspresję HER2 w porównaniu z komórkami guza bez nadekspresji HER2.
L03/L03A – Środki pobudzające układ odpornościowy; L03AX – Inne środki pobudzające układ odpornościowy (klasa tymczasowa, jeszcze nie ustalona przez WHO)
Autologous CD34+ cell enriched population that contains hematopoietic stem and progenitor cells transduced ex vivo using a lentiviral vector encoding the human arylsulfatase A gene: Libmeldy ((Orchard Therapeutics) jest wskazany do stosowania w leczeniu leukodystrofii metachromatycznej (ang. metachromatic leukodystrophy, MLD), odznaczającej się dwuallelowymi mutacjami genu arylosulfatazy A prowadzącymi do zmniejszenia aktywności enzymatycznej ARSA, w przypadku: dzieci z późnymi niemowlęcymi albo wczesnymi młodzieńczymi postaciami choroby, bez objawów klinicznych choroby; dzieci z wczesną młodzieńczą postacią choroby, z wczesnymi objawami klinicznymi choroby, mogące nadal poruszać się samodzielnie, przed pojawieniem się zaburzenia funkcji poznawczych.
Libmeldy to produkt terapii genowej zawierający populację komórek wzbogaconą w autologiczne komórki CD34+, która zawiera krwiotwórcze komórki macierzyste i komórki progenitorowe (ang. hematopoietic stem and progenitor cells, HSPC) transdukowane ex vivo za pomocą wektora lentiwirusowego kodującego gen ludzkiej arylosulfatazy A (ARSA). Autologiczne HSPC CD34+ pobierane są z pozyskanego od pacjenta szpiku kostnego lub krwi obwodowej po mobilizacji komórek i są transdukowane wektorem lentiwirusowym (ARSA LVV), powodującym insercję jednej lub większej liczby kopii ludzkiego komplementarnego kwasu deoksyrybonukleinowego (cDNA) kodującego ARSA do genomu komórki, tak aby zmodyfikowane genetycznie komórki stały się zdolne do ekspresji funkcjonalnego enzymu ARSA. Po podaniu pacjentowi, po zastosowaniu schematu kondycjonowania mieloablacyjnego, wszczepiane zmodyfikowane genetycznie komórki są zdolne do zasiedlenia przedziału krwiotwórczego. Subpopulacja podanych w infuzji HSPC lub ich potomnych komórek mieloidalnych może przenikać barierę krew – mózg, przechodząc do mózgu, i ulec wszczepieniu jako mikroglej ośrodkowego układu nerwowego (OUN) oraz przynaczyniowe makrofagi OUN i wewnątrznerwowe makrofagi obwodowego układu nerwowego. Takie zmodyfikowane genetycznie komórki mogą wytwarzać i wydzielać funkcjonalny enzym ARSA, który może być pobierany przez sąsiadujące komórki — w procesie nazywanym korekcją krzyżową (ang. cross-correction) — i wykorzystany do rozkładania szkodliwych sulfatydów lub zapobiegania ich gromadzeniu się. Po zakończonym powodzeniem, stabilnym przyjęciu się przeszczepu u pacjenta oczekuje się, że skutki podania produktu będą się utrzymywały.
Decyzją Komisji Europejskiej z 13 kwietnia 2007 „autologiczne komórki CD34+ transfekowane lentiwirusowym wektorem zawierającym cDNA ludzkiej arylosulfatazy A” zostały oznaczone jako sierocy produkt leczniczy w podanym wskazaniu i w okresie od 18 grudnia 2020 mają zagwarantowaną 10‑letnią wyłączność rynkową.
L04/L04A – Leki hamujące układ odpornościowy; L04AX – Inne leki hamujące układ odpornościowy
Lenalidomide: Lenalidomide Mylan to 4. zarejestrowana marka lenalidomidu. Revlimid (Bristol-Myers Squibb), dopuszczony pierwotnie w roku 2003 jako lek sierocy, pojawił się na rynku w Polsce od września 2017. Nie zostały jeszcze wprowadzone do sprzedaży: Lenalidomide Accord (Accord Healthcare), Lenalidomide Sandoz.
Lenalidomide Mylan jest wskazany w leczniu szpiczaka mnogiego i chłoniaka grudkowego (ang. FL – follicular lymphoma).
N – Układ nerwowy
N03/N03A – Leki przeciwpadaczkowe; N03AX – Inne leki przeciwpadaczkowe (uwaga: klasa aktualna dla fenfluraminy od roku 2021)
Fenfluramine: Fintepla (Zogenix) jest wskazany w leczeniu napadów padaczkowych związanych z zespołem Dravet jako dodatek do leczenia innymi lekami przeciwpadaczkowymi u pacjentów w wieku od 2 lat.
Fenfluramina jest lekiem powodującym uwolnienie serotoniny, w wyniku czego pobudza wiele podtypów receptora 5-HT poprzez uwalnianie serotoniny. Fenfluramina może zmniejszać napady padaczkowe, działając jako agonista określonych receptorów serotoninowych w mózgu, w tym receptorów 5-HT1D, 5‑HT2A i 5-HT2C, a także oddziałując na receptor sigma-1. Dokładny mechanizm działania fenfluraminy w przypadku zespołu Dravet jest nieznany.
Decyzją Komisji Europejskiej z 18 grudnia 2013 chlorowodorek fenfluraminy został oznaczony jako sierocy produkt leczniczy w podanym wskazaniu i w okresie od 21 grudnia 2020 ma zagwarantowaną 10-letnią wyłączność rynkową.
R – Układ oddechowy
R03 – Leki stosowane w obturacyjnych chorobach dróg oddechowych; R03A – Leki adrenergiczne, preparaty wziewne; R03AL – Leki adrenergiczne w połączeniu z lekami przeciwcholinergicznymi, włączając potrójne połączenia z kortykosteroidami; R03AL11 – Formoterol, bromek glikopyronium i budesonid
Formoterol+glycopyrronium bromide+budesonide: Trixeo Aerosphere (AstraZeneca) jest wskazany w leczeniu podtrzymującym u dorosłych pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego, którzy nie są odpowiednio leczeni skojarzeniem kortykosteroidu wziewnego z długo działającym lekiem z grupy agonistów receptora b2 lub skojarzeniem leku z grupy agonistów receptora b2 z długo działającym antagonistą receptora muskarynowego (wpływ na kontrolę objawów i zapobieganie zaostrzeniom.
Trixeo Aerosphere zawiera budezonid oraz dwa leki rozszerzające oskrzela: glikopironium i formoterol. Budezonid jest glikokortykosteroidem, który po podaniu wziewnym wykazuje szybkie (występujące w ciągu kilku godzin) i zależne od dawki działanie przeciwzapalne w drogach oddechowych. Glikopironium jest długo działającym antagonistą receptorów muskarynowych, często nazywanym także lekiem przeciwcholinergicznym. Głównym celem działania leków przeciwcholinergicznych są receptory muskarynowe znajdujące się w układzie oddechowym. W drogach oddechowych glikopironium wykazuje działanie farmakologiczne przez zahamowanie receptora M3 w mięśniach gładkich, co powoduje rozszerzenie oskrzeli. Działanie antagonistyczne jest kompetycyjne i odwracalne. Zapobieganie zwężeniu oskrzeli wywołanemu przez metylocholinę i acetylocholinę było zależne od dawki i utrzymywało się przez ponad 12 godzin. Formoterol jest selektywnym agonistą receptorów β2-adrenergicznych, który po podaniu wziewnym powoduje szybkie i długotrwałe rozluźnienie mięśni gładkich oskrzeli u pacjentów z odwracalną obturacją dróg oddechowych. Działanie rozszerzające oskrzela jest zależne od dawki, a jego początek następuje w ciągu 1-3 minut po inhalacji. Działanie utrzymuje się co najmniej 12 godzin po podaniu pojedynczej dawki.
V – Preparaty różne
V01/V01A – Alergeny; V01AA – Wyciągi alergenów
Arachidis hypogaeae seminis pulvis: Palforzia (Aimmune Therapeutics) jest wskazany do stosowania w leczeniu pacjentów w wieku od 4 do 17 lat z potwierdzonym rozpoznaniem alergii na orzechy ziemne. Podawanie można kontynuować u pacjentów w wieku 18 lat i starszych. Podczas stosowania produktu należy unikać spożywania orzechów ziemnych. Kapsułki otwierane i torebki zawierają białka orzechów ziemnych w postaci odtłuszczonego proszku z nasion Arachis hypogaea L.
Lek należy podawać pod nadzorem osoby należącej do fachowego personelu medycznego wykwalifikowanej w rozpoznawaniu i leczeniu chorób alergicznych. Dawki fazy wstępnego stopniowania dawki oraz pierwszą dawkę każdego nowego poziomu zwiększania dawki należy podawać w zakładzie opieki zdrowotnej przygotowanym do leczenia potencjalnie ciężkich reakcji alergicznych. Pacjenci muszą przez cały czas mieć dostęp do adrenaliny (epinefryny) do samodzielnego wstrzykiwania. Leczenie podaje się w trzech następujących po sobie fazach: faza wstępnego stopniowania dawki, faza zwiększania dawki (10 poziomów) i faza dawkowania podtrzymującego (poziom 11.).
Dokładny mechanizm działania procesu odczulania zapewniany przez odtłuszczony proszek z nasion Arachis hypogaea L. (orzecha ziemnego) nie jest w pełni poznany.
Niektóre decyzje porejestracyjne Komisji Europejskiej:
- decyzja z 17 XII 2020 dotycząca wycofania, na wniosek posiadacza (GlaxoSmithKline) z 19 XI 2020, pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego stosowanego u ludzi Prepandrix, zarejestrowanego 14 V 2008 – substancja czynna: influenza vaccine – prepandemiczna szczepionka przeciw grypie (H5N1) (rozszczepiony wirion) inaktywowana, z adiuwantem, klasa: J07BB;
- decyzja z 18 XII 2020 dotycząca wycofania, na wniosek posiadacza (Sandoz) z 30 XI 2020, pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego stosowanego u ludzi Halimatoz, zarejestrowanego 19 IX 2016 – substancja czynna: adalimumab, klasa: L04AB;
- decyzja z 18 XII 2020 dotycząca wycofania, na wniosek posiadacza (Allergan) z 1 XII 2020, pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego stosowanego u ludzi Truberzi, zarejestrowanego 19 IX 2016 – substancja czynna: eluxadoline, klasa: A07DA.
Opracowanie: dr n. farm. Jarosław Filipek
Kierownik Działu Informacji o Produktach
Administrator Farmaceutycznej Bazy Danych BAZYL
IQVIA
2021-01-20
Źródła:
– klasyfikacja ATC i nomenklatura nazw substancji czynnych na podstawie opracowania WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology (“Guidelines for ATC Classification and DDD assignment 2020”, Oslo 2019; “ATC Index with DDDs 2020”, Oslo 2019), ze zmianami i uzupełnieniami mającymi zastosowanie w roku 2020 – tłumaczenie własne;
– informacje rejestracyjne: “Union Register of medicinal products for human use”; “Union Register of not active medicinal products for human use”;
– informacje o wprowadzeniu produktu na rynek w Polsce: dane IQVIA;
– opisy wskazań i mechanizmów działania: Charakterystyki Produktów Leczniczych;
– pozostałe opinie i komentarze: autorskie.